روف گاردن گسترده چیست و چه مزایا و ویژگی هایی دارد؟

روف گاردن گسترده یکی از مهمترین انواع بام سبز است که با نام بام سبز گسترده یا Extensive green roof هم شناخته می شود. سیستم بام سبز گسترده ویژگی های خاصی دارد از جمله اینکه باغ کم‌عمقی به حساب می آید و گیاهان محدودی در آن کشت می شود.

روف گاردن گسترده یکی از امکاناتی است که در ساخت ویلا و ساختمان های لوکس امروزی مورد استفاده قرار می گیرد. خیلی از افراد برای ایجاد یک فضای فراغت راحت و زیبا که در دسترس‌شان باشد به ساخت روف گاردن فکر می کنند. ما امروز در مورد روف گاردن گسترده و ویژگی های آن که یکی از انواع بام سبز است خواهیم پرداخت و از شما دعوت می کنیم که در ادامه این مقاله با سازه برتر همراه باشید.

روف گاردن گسترده چیست و چه اهدافی دارد؟

روف گاردن گسترده نوعی از روف گاردن است که از سطحی پوشیده از گیاه با عمق کم تشکیل شده است زیرا بستر کاشت این نوع بام سبز بین 5 تا 15 سانتیمتر است. در این نوع بام سبز، تنوع گیاهان کمتر است و سعی بر این است که وزن کمتری به سطح بام وارد شود. بام سبز گسترده در بام های شیبدار (با شیب 30 درصد) و مسطح قابل اجرا است.

در روف گاردن گسترده، بیشتر به ایجاد سطح سبز بام توجه می شود تا قرارگیری امکاناتی برای آسایش و راحتی افراد. از اهداف این نوع بام سبز می توان به موارد زیر اشاره کرد:

روف گاردن گسترده باعث کاهش دمای ساختمان در فصل گرما می شود.

راهی برای تقویت تنوع زیستی و جذب پرندگان است.

روف گاردن گسترده می تواند فضایی مناسب برای اجرای کشاورزی شهری و کاشت سبزیجات باشد.

به طور کلی امکاناتی مانند باربیکیو، آلاچیق، آبنما و ... در طراحی بام سبز گسترده استفاده نمی شود.

روف گاردن گسترده چه ویژگی هایی دارد؟

در بعضی از تقسیم بندی ها، روف گاردن از بام سبز گسترده تا بام سبز متمرکز مانند یک طیف است و با توجه به داشتن انواع امکانات و ویژگی ها، به انواع گسترده، نیمه گسترده و متمرکز تقسیم می شود. این ویژگی ها که تفاوت این نوع بام سبزها را نشان می دهد؛ شامل موارد زیر می باشد:

• نوع گیاهان
• امکانات موجود در بام سبز
• هزینه اجرا و نگهداری
• نیاز به نگهداری روف گاردن
• بستر و ساختار اجرای بام سبز

در ادامه این بخش از سازه برتر در مورد انواع ویژگی های بام سبز گسترده توضیح داده ایم.

بام سبز گسترده، اجرای سطوحی از گیاهان علفی و پوششی بر روی پشت بام است. در این نوع از روف گاردن، سطح وسیع و گسترده ای از بام به وسیله پوشش گیاهی احاطه می شود. بام سبز گسترده در کشورهای اروپایی به خصوص آلمان، که بام های کم شیبی دارند بسیار استفاده می شود.

این سیستم بعد از اجرای ایزولاسیون، تعبیه خروجی آب و زیرسازی مناسب، برای کشت آماده می شود. برای بام هایی که ظرفیت تحمل بار پایینی دارند، می توان از سیستم روف گاردن گسترده بهره برد. بر عکس روف گاردن متمرکز، روف گاردن های گسترده وزن زیادی ندارند. به همین خاطر نگهداری و اجرای آن ها بسیار راحت‌تر است.

در این روش، وزن بام سبز به طور یکنواخت در همه سطح اجرا می شود. متوسط عمق بستر کاشت آن بین 5 تا 15 سانتی متر است، به همین خاطر این نوع از روف گاردن وزن خیلی کمی دارد و بار کمی را به ساختمان وارد می کند. بام سبز گسترده بر روی بام های شیب‌دار و مسطح ساخته می شود.

از کف پوش های متنوعی می توان برای سیستم گسترده استفاده کرد. به این ترتیب شما می توانید از بام سبز خود برای استراحت و پیاده روی استفاده کنید. در اجرا و طراحی این نوع بام سبز، گیاهان از چند نوع محدود و به طور یکدست در همه سطح بام کاشته می شوند. هدف از طراحی و ساخت بام سبز گسترده، کاهش مصرف انرژی و پوشش دهی سطح بام است.

مزایا و معایب روف گاردن گسترده

از بااهمیت‌ترین معایب روف گاردن های گسترده یا بام سبز، محدودیت در استفاده از گیاهان متنوع است. در بام سبزهای گسترده فقط از گیاهان علفی چند ساله و گیاهان پوششی و گونه های بومی استفاده می شود. گاهی اوقات می توان از بوته های کوچک، گیاهان کوچک و همچنین بعضی از گونه های گیاهان گلدار برای طراحی کاشت در این نوع از بام سبز استفاده کرد.

در عین حال روف گاردن گسترده مزایای زیادی دارد. از جمله وزن سبک بام سبز گسترده نسبت به روف گاردن متمرکز، نیاز به حداقل آبیاری و تاسیسات و همچنین هزینه نگهداری پایین، از فواید آن است. برای اجرای بام سبز گسترده هزینه کمی نیاز است و از آنجایی که اغلب نیاز به تقویت سازه و اصلاح ساختار ساختمان ندارد، برای قرار گرفتن بر بام ساختمان های موجود، مناسب‌تر است.

ولی به صورت کلی هدف اساسی از ساخت روف گاردن گسترده، ایزولاسیون ساختمان در برابر انتقال حرارتی است. با اجرای بام سبز در ساختمان، میزان مصرف انرژی به طور قابل ملاحظه ای کاهش پیدا می کند. به صورتی که در زمستان خنک‌تر و در تابستان گرم‌تر خواهد بود. همچنین اجرای بام سبز میزان استهلاک پوشش بام در مقابل آلودگی صوتی و عوارض اقلیمی را کاهش داده و زیستگاه مناسبی برای حشرات، پرندگان و گونه های گیاهی در سطح شهر به وجود می آورد. به همین خاطر با وجود نداشتن عملکرد اجتماعی، اثر زیست محیطی بسیار تاثیر گذاری خواهد داشت.

یک فایده مهم دیگر در رابطه با بام سبز گسترده، جذب روان‌آب باران است. اگرچه میزان جذب آب به نوع خاک روف گاردن بستگی دارد، ولی به هر حال بخش زیادی از آن را جذب خواهد کرد.

ساختار بام سبز گسترده

فرقی نمی کند که چه نوع بام سبزی در ساختمان طراحی شود؛ برای اجرای همه انواع بام سبزها باید ایجاد لایه های محافظ و استانداردها در نظر گرفته شود. به طور کلی 5 لایه اصلی برای بام های سبز وجود دارد که عبارتند از:

محیط کشت Growing medium

لایه زهکش Drainage layer

ساختار سقف Roof construction

لایه پوشش گیاهی Plant layer

لایه محافظت Protection layer

نکات اساسی و مهم در اجرای روف گاردن گسترده

1- محیط کشت کم عمق و سطحی است و معمولا بخشی از بام و قسمتی از ساختار ساختمان سبز است.

2- تقریبا بار نهایی بام بین 50 تا 100 کیلوگرم بر متر مربع در حالت اشباع می باشد.

3- در بام های شیب دار در بیشتر مکان ها 10 تا 20 درصد شیب پیشنهاد می شود. در شیب حداکثر 30 درصد استفاده از ابزار های ضد فرسایش و زهوار ضروری است.

4- در بام سبز گسترده معمولا از گیاهانی با عمق 40 تا 100 میلیمتر استفاده می شود.

5- به صورت کلی یک روف گادرن گسترده در دسترس عموم نبوده و مورد استفاده کارکردی خاص نیست.

انواع پوشش گیاهی مورد استفاده در روف گاردن گسترده

در این سیستم، سطح بام از گیاهان کم ارتفاع و علفی پوشیده می شود. در حالت اشباع با آب، وزن بام می تواند بین 70 تا 170 کیلوگرم در مترمربع باشد. به همین خاطر این نوع بام ها برای کاشت گیاهان حجیم و درختچه ها مناسب نیستند و تنها می توان از منافع زیست محیطی آن ها بهره برد.

نوع پوشش گیاهی روف گاردن با توجه به عمق لایه کاشت و محدودیت در گسترش ریشه به چمن ها، خزه، گیاهان علفی دايمی، گونه های سدوم و سایر گیاهان با ریشه های مقاوم و کوتاه در برابر خشکسالی که نیاز به مراقبت کمتری دارند، محدود می شود. در ادامه چند نمونه از این گیاهان معرفی شده اند:

سدوم

سدوم گونه های زیادی دارد و اندازه برگ ها، رنگ و شکل این گیاهان بسیار متنوع است. ولی همه آن ها دارای برگ های ضخیم و گوشتی هستند که به راحتی له می شوند. با وجود ذخیره کردن آب در برگ ها، به دلیل سوخت و ساز بالای این گیاه، نیز به آبیاری مناسبی دارد.

سدوم در هوای خنک رنگ قرمز خود را حفظ می کند و در هوای گرم گونه های دارای رنگدانه قرمز، سبز می شوند. گل های کوچک آن به صورت ستاره ای و خوشه ای شکل هستند. گیاهان جدید به راحتی از طریق برگ یا قلمه ساقه تکثیر می شوند.

لیزماکیا

این گیاه بومی مناطق گرمسیری مانند جنوب آفریقا است. این گیاه همیشه سبز است و سرعت رشد بالایی دارد. برگ های آن گرد با فرم قلبی و تخم مرغی شکل هستند. ساقه هایش حدود 30 تا 50 سانتیمتر رشد دارند. فرم آن خزنده است و در محل تماس با خاک ریشه خواهد داد.

فرانکینیا

این نوع گیاه دارای بیش از 80 گونه است که همه از گونه های چند ساله همیشه سبز با رشد خزنده هستند و در نواحی نیمه گرمسیری اروپا و نواحی استرالیا و مدینترانه ای آسیای صغیر پراکنده هستند. برگ های فرانکینیا، خاکستری و کوچک است. گل ها ساده و کوچک و به رنگ صورتی، سفید و بنفش رشد می کنند.

این گیاه دارای مقاومت بالا به شوری و خشکی است. به همین خاطر یکی از بهترین گیاهان پوششی برای تهران شناخته شده است. ریشه آن ها خیلی قوی است و ساقه های رونده دارد و پوشش خوبی به وجود می آورد. اما به علت مقاومت کمی که در برابر پاخوری دارد، نمی تواند به جای چمن به صورت کامل استفاده شود.

ویژگی های خاک بام سبز گسترده

قبل از اجرای خاکریزی و کشت، سقف روف گاردن باید ایزولاسیون و عایق بندی شود. بام گسترده باید در برابر نفوذ ریشه ها مقاوم باشد به همین علت باید ایزولاسیون مناسب با نوع روف گاردن اجرا شود تا ریشه و آب گیاهان در بستری که قرار است روف گاردن درست شود نفوذ نکنند.

خاکی که برای بام سبز گسترده استفاده می شود مخلوطی از مواد معدنی مانند خاک رس خرد شده و پرلیت و خاک به همراه ورمی کمپوست بسیار غنی است. این نوع خاک خیلی سبک است، زهکشی خوبی دارد و استقرار کافی برای ریشه دوانی گیاهان و رشد آن ها را خواهد داشت و همچنین در کنار آن به بنا و ساختمان هم آسیب وارد نمی شود.

از مهمترین ویژگی های این خاک می توان به این موارد اشاره کرد: وزن کم، غنی بودن آن از مواد لازم برای گیاهان، قابلیت جذب بالای آب.

روف گاردن گسترده وزن سبکی دارد ولی نمی شود در بازه زمانی کم گیاهان کاشته شده را جا به جا کرد. به همین علت نمی توان خاک این نوع بام سبز را به راحتی تعویض کرد و از همان اول باید به انتخاب خاک توجه کرد.

هزینه اجرای روف گاردن گسترده

هزینه اجرای روف گاردن گسترده به موارد زیر بستگی دارد:

تجهیزات عایق بندی سقف

نوع خاک مناسب

مساحت بام سبز

هزینه اجرا

نوع گیاهان، تعداد و بهای آن ها

بهره‌مندی از مشاوره طراح سبز

تعبیه سیستم آبیاری و نوع آن

توجه داشته باشید که هزینه ساخت بام سبز گسترده به دلایلی کمتر از بام سبز متمرکز است. این دلایل عبارتند از:

عدم نیاز به تجهیزات گران‌قیمت و پیشرفته

تنوع گیاهی کم

نیاز کم به نگهداری

مصرف کم آب

نیاز نداشتن به طراحی پیشرفته

نیاز کمتر به خاک و عمق کم

علاوه بر این موارد، ابعاد محیط مورد نظر شما برای اعمال روف گاردن هم اهمیت دارد و هر چقدر این فضا کمتر باشد، هزینه کمتری مصرف می شود.

البته باید در نظر داشت که مزایای بام سبز چه از نظر محیط زیست، زیبایی بصری و کاهش مصرف انرژی در بلند مدت آنقدر زیاد است، که می توان از میزان هزینه آن چشم پوشی کرد. این نکته اهمیت دارد که این هزینه فقط یک بار و برای چند سال انجام خواهد شد.

جمع بندی

روف گاردن گسترده مانند بام سبزهای دیگر، تفریحی به حساب نمی آید و بیشتر اثر آن زیست محیطی است. نگهداری  این نوع روف گاردن آسانتر از بام سبز متمرکز بوده، هزینه کمتری دارد و مصرف آب خیلی کمی دارد. با این حال بهتر است قبل از اجرای روف گاردن گسترده حتما با یک طراح بام سبز مشورت کنید.

تبلیغات در سازه برتر

در صورتی که در زمینه صنعت ساختمان و معماری فعالیت دارید، می توانید خدمات و محصولات خود را در سایت سازه برتر معرفی کنید و از طرح آگهی دائمی در سازه برتر استفاده کنید و با یک بار پرداخت هزینه، آگهی تبلیغاتی شما برای همیشه در سایت سازه برتر به مخاطبان نمایش داده شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت سفارش روی لینک زیر کلیک کنید:

تبلیغات ساختمانی