انواع گچ، ویژگی ها و کاربرد آن در ساختمان

گچ یک مصالح ساختمانی پودری است که کاربرد آن بسیار قدیمی است و امروزه کاربرد اصلی آن مربوط به گچ کاری ساختمان است. از گچ برای پوشش دیوارها و سقف ها و قالب گیری عناصر تزئینی استفاده می شود.

گچ زیر مجموعه ای از سنگ های کربناته رسوبی و سولفات کلسیم هیدراته است و به صورت طبیعی و غیر طبیعی در دسترس است. برای به دست آوردن گچ، سنگ ها باید از پوسته زمین به وسیله دستگاه ها و ماشین آلات سنگ شکن استخراج شوند. این گچ استخراج شده دارای ساختار بلوری بوده و از لایه های ضخیم تشکیل شده است.

برای از بین بردن تبلور سنگ گچ، آن را پس از استخراج در کوره با دمای 180 درجه سانتیگراد گرم می کنند. این امر باعث تبخیر آب موجود در سنگ و تبدیل آن به پودر گچ می شود. پس از تبخیر آب، سنگ گچ از طریق آسیاب های مخصوص به صورت پودری به دست می آید که می توان از آن برای مصارف ساختمانی استفاده کرد. ذرات پودر حاصل باید کمتر از 0.15 میلی متر باشد.

گچ که به آن نیز پلاستر هم نیز گفته می شود، مصالح ساختمانی است که از گچ موجود در طبیعت به دست می آید. گچ در منابعی در سطح زمین به شکل سولفات دو کلسیم آبدار در منابع سطح زمین یافت می شود. و قبل از استفاده خرد و منتقل می شود. در کوره ها به عنوان پودر سفید بسیار ریز برای مصارف ساختمانی استفاده می شود.

از گچ در نازک کاری ساختمان به مقداری استفاده می شود که برای سطوح باربر مناسب نیست. استفاده از این مصالح ساختمانی جزئیات و پیچیدگی های خاص خود را دارد، بنابراین کار با آن نیازمند مهارت ها و تکنیک های خاصی است.

کاربرد گچ

گچ در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد، اما مصارف متداول آن با صنعت ساختمان مرتبط است، جایی که از آن برای گچ کاری، رنگ آمیزی، تمیز کردن و ملات کاری سنگ تراشی، دیوارها، سقف ها و ستون های ساختمانی استفاده می شود.

گچ بسته به نوع آن کاربردهای متعددی دارد که در صنعت ساختمان کاربرد اصلی آن پوشش دادن سطوح داخلی دیوارها و سقف ساختمان ها و ایجاد سطحی صاف برای رنگ آمیزی یا سایر نمای داخلی است. همچنین در تولید قطعات پیش ساخته گچبری شده و گچ کاری داخلی ساختمان ها استفاده می شود. همچنین در اجرای سقف های طاقدار یا کاشی های داخلی، به عنوان ملات چسب آجر استفاده می شود.

گچ یکی از مصالح پرکاربرد در صنعت ساختمان است. البته بد نیست بدانید که سنگ گچ به جز پوشش و سفیدکردن دیوارها کاربردهای دیگری نیز دارد. ذخایر فراوان این سنگ در سراسر جهان زمینه را برای استخراج و استفاده گسترده از آن فراهم می کند. در واقع با توجه به ترکیبات شیمیایی و ساختار فیزیکی آن، انواع مختلفی از این سنگ وجود دارد که می توان از آن در کشاورزی، پزشکی و حتی صنایع غذایی استفاده کرد.

مهمترین موارد استفاده از گچ در ساختمان:

دیوارپوش گچی

انواع سقف کناف

پایه برای انواع کاغذ دیواری یا نقاشی دیواری

کاربرد گچ در تولید سیمان

ساخت دیوار گچی

در ادامه هر یک از موارد زیر را بررسی می کنیم:

1_ ساخت دیوارپوش های گچی

دیوار خشک یا دیوارپوش گچی در واقع نوعی از گچ تخته پلیمری است که به صورت بیرون زده تولید می شود و در مدل ها و طرح ها و اندازه های مختلف عرضه می شود.با قرار دادن هر پانل روی دیوار یا سطح مورد نظر خود می توانید آن را به طور کامل بپوشانید.

در واقع وجود تخته گچی سه بعدی می تواند یک ماده تزئینی باشد. در سال‌های گذشته، زمانی که بهترین پانل‌های دیواری و دیوارپوش‌های سه بعدی در دسترس نبود، از آنها استفاده می‌شود. اما در حال حاضر به دلیل معایب بسیار کمتر مورد استفاده قرار می گیرند. شایان ذکر است که دیوار خشک در انواع مدل ها و طرح ها موجود است که می تواند نیاز کاربر را تا حد زیادی برآورده کند.

البته بسیار مهم است که در طراحی پنل های سه بعدی محدودیتی وجود نداشته باشد

2_ ساخت انواع سقف کناف

در حال حاضر یکی از مهمترین مصالح ساختمانی کناف است. شما می توانید از این نوع مصالح ساختمانی برای طراحی و دکوراسیون منزل یا باغ و همچنین ویلا یا محل کار خود استفاده کنید.

یکی دیگر از محصولات مورد نیاز برای ایجاد کناف زیبا و مجلل گچ است. با استفاده از گچ به راحتی می توانید منظره ای زیبا برای خانه یا محیط کار خود ایجاد کنید.

3_ زیرسازی برای انواع کاغذ دیواری یا رنگ آمیزی دیوار

اگر می خواهید کاغذ دیواری نصب کنید.ابتدا باید زیرسازی کار را انجام دهید که حتما باید از گچ استفاده شود و هنگام رنگ آمیزی سطح زیرین با گچ پوشانده شود.

4_ کاربرد گچ در تولید سیمان

یکی از صنایع مهم و حیاتی دنیا که در آن مقادیر زیادی گچ استفاده می شود، صنعت سیمان است. جالب اینجاست که با افزودن گچ به سیمان می توان از خواص و مزایای ملات سیمان به نحو مطلوبی برای ساخت و ساز ساختمان استفاده کرد.

با ترکیب گچ با سیمان، سیمان پرتلند ایجاد می کنید و زمان چسبندگی و گیرش آن را دو برابر می کنید.در واقع هدف از این فرآیند این است که ملات آماده شده مدت بیشتری خشک شود و شکل و ساختار اولیه خود را برای مدت طولانی حفظ کند.

5_ ساخت دیوار پیش ساخته گچی

دیوار های گچی پیش ساخته یا پانل های گچی از مخلوط گچ و آب ساخته می شود. به منظور افزایش مقاومت آنها می توان از پرکننده الیافی در ساخت و تولید دیوارهای گچبری پیش ساخته استفاده کرد. زیرا علاوه بر افزایش استحکام، منجر به کاهش وزن سازه نیز می شود.

در سال های اخیر پانل گچی یا دیوار گچی پیش ساخته بسیار مورد توجه و اهمیت قرار گرفته است، زیرا به صورت مکعب مستطیل، کاملاً مسطح و یکسان هستند، می توانید آنها را به موازات یکدیگر قرار دهید تا شبیه دیوار جدا شوند و باید بسیار سبک باشند.

برای اتصال بلوک های گچی به یکدیگر باید از چسب مخصوصی استفاده کنید. خوب است بدانید که این نوع چسب ها پس از به هم پیوستن و خشک شدن قطعات دقیقاً شبیه رنگ دیوار خشک به نظر می رسند.

از دیگر کارکردها و کاربردهای دیوارهای پیش ساخته می توان به طیف گسترده رنگ ها و طرح های قابل استفاده در هر دکوری و در هر مکانی اشاره کرد.

ویژگی‌ های مهم گچ چیست؟

استحکام و افزایش حجم از ویژگی های متمایز کننده گچ است که باعث می شود این ماده به طور گسترده در صنعت ساختمان استفاده شود. استحکام گچ باعث می شود که فقط در صورت نیاز از آن استفاده شود.

چون قبل از اتمام کار و رنگ آمیزی کل دیوار خشک و سفت می شود، اگر گچ گیر کند حجیم می شود و با پر کردن سوراخ ها و منافذ سطحی یکنواخت ایجاد می کند.

گچ ماده ای سریع گیر است اما برای کاهش سرعت آن می توانید مقدار آب را افزایش دهید و ملات حاصل را ورز دهید. ملات به دست آمده از این طریق را گچ کشته یا گچ مرده می گویند.

گچ مرده برای سفید کاری دیوارها استفاده می شود، لطفاً توجه داشته باشید که گچ مرده تا زمانی که خشک نشود خاصیت ارتجاعی خود را از دست نمی دهد و تقریباً 20 درجه گرمتر از دمای محیط مورد انتظار خواهد بود.

 بنابراین ملات گچ را می توان در دماهای پایین استفاده کرد و استفاده از گچ می تواند تا حدودی عایق صدا و عایق حرارتی تولید کند و مقاومت بالایی در برابر آتش داشته باشد.

گچ در طبیعت به صورت گچ به عنوان مصالح ساختمانی یافت می شود. قدمت استفاده از گچ به پنج هزار سال پیش می رسد. این ماده معدنی دارای خواص و ویژگی های خاصی است که در این مقاله به شرح آن می پردازیم.

زمان گیرش

گچ یکی از مصالح ساختمانی زودگیر است. وقتی با آب مخلوط می شود حداقل در عرض 4 دقیقه و حداکثر 8 تا 10 دقیقه چسبناک می شود و در صورت عدم استفاده سفت می شود. راه های مختلفی برای کاهش سرعت گچ شما وجود دارد، از جمله استفاده از مواد افزودنی، افزایش مقدار آب و ورز دادن بیش از حد.

جمع شدگی

جمع شدگی یک پدیده رایج در مصالح ساختمانی است، اما در مورد گچ اینطور نیست. حجم گچ پس از استفاده حدود 1 درصد افزایش می یابد، بنابراین سطحی که گچ روی آن اجرا می شود صاف و بهداشتی می شود. این امر امکان پوشاندن سطوح وسیع با گچ را بدون نیاز به درز انبساط تسهیل می کند.

مقاوم در برابر آتش

یکی از مهمترین خواص سنگ گچ مقاومت آن در برابر آتش است. گچ به عنوان یک لایه محافظ در برابر آتش عمل می کند.

مقاومت گچ

استحکام گچ به عوامل زیر بستگی دارد: مقدار آب اضافه شده و دمای محیط در هنگام گیرش. گچ از آن دسته موادی است که استحکام آن به سرعت افزایش می یابد و پس از آن کاهش نمی یابد و پایدار می ماند.

واکنش در برابر رطوبت

یکی از معایب اصلی گچ عدم مقاومت آن در برابر رطوبت است. البته دسته ای از گچ ها هستند که با افزودن ترکیبات پلیمری این ویژگی مهم را دارند. در کارخانه ها گچ پلیمری تولید می کنند.

سبک وزن

یکی از ویژگی های مهم گچ سبک بودن آن است.

انواع گچ ساختمانی

گچ سفید

خمیر عاج

گچ گیپتون

گچ مرمری

گچ ساتن

گچ سیوا

گچ سفید

گچبری انواع مختلفی دارد که هر کدام برای موقعیت ها و اهداف خاصی مناسب هستند. به عنوان مثال، گچبری سفید شده پلیمری، همان گچبری پاششی است که منحصر به منطقه شرجی است و می توان از آن در تمام پروژه ها استفاده کرد. از طرف دیگر گچ گیپتون برای روی بتن و سیمان مناسب است. بنابراین شناسایی انواع گچ های معمولی و گچ های مخصوص برای انتخاب بهترین گچ سفید کننده مهم است. علاوه بر این، درک ویژگی های گچ خوب، از جمله رنگ، بافت و ساختار، بخش مهمی از راهنمای انتخاب گچ سفید کاری است.

گچبری ساختمان یکی از مراحل اصلی و اجباری در ساخت و ساز است و شامل مراحلی مانند گچ و خاک، رنگ آمیزی و ابزار زنی می باشد. گچ سفید کننده در واقع گچ خالصی است که به طور خاص برای گچ کاری دیوار و سقف استفاده می شود و در ساختمان سازی کاربرد فراوانی دارد. این گچ به رنگ سفید بوده و به دلیل خلوص آن چسبندگی خوبی نیز دارد. بسته به انواع گچبری های موجود در بازار، اصطلاح گچبری به نوع خاصی اطلاق نمی شود و گچ کاری های مناسب زیادی برای این کار وجود دارد.

نقاشی علاوه بر پوشش و سفید کردن دیوارها، آنها را برای نقاشی و کاغذ دیواری نیز آماده می کند. این گچ لایه ای کاملا صاف و فاقد منفذ ایجاد می کند که دیوار را هم زیبا و هم عایق می کند. این محصول ماندگاری بالایی دارد و در برابر حرارت، فشار و آلودگی مقاوم است. با این حال، گچ سفید در ساخت و ساز بسیار کارآمد است.

گچ عاج

به دلیل اندازه ذرات بسیار نرم و میکرونیزه آن برای مجسمه سازی، ساخت قطعات پیش ساخته گچی و تولید لعاب استفاده می شود.

گچ گیپتون

گچ گیپتون از انواع گچ ساختمانی است که به گچ بتوگیپس یا فوم گیپس نیز گفته می شود. این گچ از مخلوطی از گچ های معمولی و افزودنی های خاص ساخته شده و خواص منحصر به فرد خود را به آن بخشیده است. یکی از ویژگی های گچ گیپتون این است که می توان آن را روی سطوح مختلف از جمله بلوک هپلکس، فوم، آجر، بتن و سیمان اجرا کرد.

پوشاندن و گچ کاری برخی سطوح سیمانی و بتنی با گچ سفید عملاً غیرممکن است. در واقع برخی از سطوح ملات گچ معمولی را نمی پذیرند زیرا بافت آن لغزنده و ناسازگار با گچ سفید است. اینجاست که گچ گیپتون پا به میدان می‌آید، خاصیت چسبندگی خوبی دارد و گچ کاری و رنگ‌آمیزی سطوح مختلف را آسان می‌کند.

گچ گیپتون کاربردهایی فراتر از پوشش دیوارهای بتنی دارد، به عنوان یک گچ همه کاره روی سطوح مختلف به خوبی کار می کند. گچ بتوگیپس نیز از سنگ گچ تهیه می شود، اما با این تفاوت که فرآیند تولید خاص خود را دارد. در واقع این محصول حاوی مواد افزودنی است که خاصیت چسبندگی بالایی به آن می بخشد.

گچ گیپتون یا بتوگیبس نوع خاصی از گچ سفید پلیمری است که مقاومت و چسبندگی قابل توجهی دارد. این نوع گچ از گچ خشک ترکیب شده با برخی مواد افزودنی که خاصیت اتصال دارند مانند سریش و عناصر خاص ساخته می شود. گچ پلیمری گیپتون برای استفاده بر روی بتن، سیمان، خاک رس و سطوح خاص مانند آجر، یونولیت و غیره کاملا مناسب است. در واقع این ملات گچبری گزینه مناسبی برای سطوحی است که نمی توان از گچ سفید استفاده کرد.

بتوگیپس نام دیگر گچ سفیدگیپتون است که برخی از سازندگان از آن به عنوان یاد می کنند زیرا روی بتن بسیار موثر است. گچ های پلیمری فوق تنها یک نوع با فرمول و ساختار شیمیایی خاص بوده و به نام های مختلفی شناخته می شوند. گچ گیبتون، بتوژیپسوم، گچ گیپسون، فوم گیپس و گچ گیبتون از اسامی رایج بین فروشندگان و خریداران است.

گج مرمری

هنگام تولید گچ مرمر، گچ به مدت طولانی در دمای بالا نگهداری می شود و آب گچ تحت حرارت مستقیم مشعل کاملاً خارج می شود. در نمای ساختمان ها و روکاری استفاده می شود زیرا بافت این گچ بسیار متناسب است و ظاهری زیبا و چشم نواز را برای بیننده ایجاد می کند. در توضیح کاملتر تولید گچ مرمر باید گفت که کوره گچ دارای سه دمای مختلف است.

بالاترین ظرفیت گرمایش مربوط به پایین ترین سطح کوره است و برای تولید گچ مرمر استفاده می شود. حال اگر تمام سنگ گچ فرآوری شده را در پایین ترین سطح کوره قرار دهید، تمام سنگ گچ مرمر تولید می شود. روش های جدید و مدرن تولید گچ مرمر قبلاً توضیح داده شده است، اما در روش سنتی تولید گچ مرمر از روش مخلوط کردن زاج سفید با پودر گچ و پخت آن در دمای بالا استفاده می شود.

به طور کلی، گچبری مرمر یکی از انواع گچبری های معماری است که فاقد آب مولکولی است و تا حد امکان در حالت خشک قرار دارد. این خاصیت باعث می شود گچ مرمر در برابر رطوبت بسیار مقاوم باشد. روش های جدید و مدرن تولید گچ مرمر قبلاً توضیح داده شده است، اما در روش سنتی تولید گچ مرمر از روش مخلوط کردن زاج سفید با پودر گچ و پخت آن در دمای بالا استفاده می شود.

گچ ساتن

گچ ساتن به گچ لایه ای یا گچ پرداخت نیز معروف است. این نوع گچ به عنوان لایه نهایی نازک کاری استفاده می شود. گچ کاری ساتن پس از گچ کاری معمولی اعمال می شود تا سطحی صاف و براق ایجاد شود.

گچ ساتن از آنجا که حاوی پودر گچ میکرونیزه و ترکیبی بر پایه پلیمر است، در مقایسه با گچ معمولی که به عنوان پوشش نهایی استفاده می شود، خواص زیادی دارد.

برای تولید این نوع مصالح ساختمانی ابتدا گچ میکرونیزه مخصوص گچ به عنوان ماده اصلی تولید می شود. در نهایت گچ میکرونیزه با کمک دستگاه جداسازی وارد سیستم اختلاط خشک شده و به مقدار زیاد بر اساس نسبت مشخص شده برای تولید گچ مرسریزه اضافه می شود. پس از اتمام تولید، در کیسه های 25-30 کیلوگرمی بسته بندی شده و به بازار ارسال می شود.

ویژگی های گچ ساتن

مصالح زیادی در ساخت و ساز استفاده می شود که یکی از آنها گچ ساتن است. هنگام خرید مصالح ساختمانی گچ ساتن، لازم است ویژگی های آن را درک کنید. ویژگی های گچ ساتن عبارتند از:

چسبندگی بالای آن

قیمت مناسب

سهولت در استفاده

نفوذپذیری کم در رطوبت

در مقایسه با گچ معمولی، گچ ساتن بسیار مقاوم و مستحکم است و اجازه رشد باکتری یا قارچ را نمی دهد.

چگالی پایین

در مقایسه با گچ معمولی، ضریب انتقال حرارت کمتر است و پس از خشک شدن ترک نمی‌خورد.

سطح نرم، براق و صاف است

ضریب انتقال صدا کمتر از گچ معمولی

مقاومت فشاری و خمشی بالاتر از گچ معمولی

گچ سیوا

گچ به عنوان یکی از عناصر کاربردی ساخت و ساز ساختمان، کاربردهای متنوعی در موقعیت های مختلف دارد، از زیرسازی گرفته تا گچ کاری و نازک کاری معماری. نرمی، ظرافت و مقاومت این گچ در برابر صدا و حرارت از عوامل موثر در کارایی کار و نتیجه نهایی می باشد.

گچ سیوا یک محصول پلیمری متشکل از گچ میکرونیزه ترکیب شده با مواد خاصی است که برای پوشش سطوح و استحکام ساختمان ها استفاده می شود. پس از رنگ آمیزی با این نوع گچبری، سطح مورد نظر را می توان با انواع رنگ های روغنی و پلاستیکی، کاغذ دیواری، گچ کاری و پانل های دیوار پوش پوشاند. اما دقیقاً همان ویژگی هایی است که این پلیمر دستی را قادر می سازد در چنین طیف وسیع و متنوعی از زمینه ها استفاده شود.

خواص و ویژگی های گچ سیوا

سیوا واژه ای آشنا برای کسانی است که با مصالح ساختمانی پلیمری صنعتی کار می کنند. گچبری بسیار نرم و سبک که به دلیل عایق صوتی و حرارتی کاربردهای زیادی در ساخت و گچ کاری ساختمان دارد. زمان گیرش طولانی و مقاومت در برابر نفوذ رطوبت به این نوع گچ کاری مزیت عملی در به حداقل رساندن ترک خوردگی در حین استفاده می دهد. در استفاده از این ماده رعایت نکاتی مانند تمیزی سطح و مخلوط شدن با آب داغ و همچنین زمان لازم برای خشک شدن سطح هنگام استفاده از این نوع گچ الزامی است.

8 ویژگی این فراورده پلیمری را می توان به شرح زیر بیان کرد:

وزن مخصوص کم

این گچ بسیار سبک است و چگالی بسیار کمتری نسبت به سایر انواع گچ دارد.

مقاومت در برابر ترک

ترک خوردگی دیوارها و سطوح گچ پس از خشک شدن مشکلی است که بسیاری از گچ کارها با آن مواجه هستند. در این صورت زمان گیرش بیشتر و مقاومت حرارتی بیشتر منجر به خشک شدن تدریجی و جلوگیری از ترک خوردن گچ سیوا می شود.

قابلیت اجرا در شرایط مختلف آب و هوایی

ایران کشوری پهناور با آب و هوای متنوع است. دما، رطوبت و سایر ویژگی های آب و هوایی در مناطق مختلف کشور به طور گسترده ای متفاوت است. علاوه بر این، در طرح صادرات، مواد مناسب برای تمام این شرایط مورد نیاز است. این گچ پلیمری دارای چنین شرایطی است.

بسیار مقاوم در برابر رطوبت، صدا و حرارت

این گچبری با ضریب انتقال پایین در فضاهایی که نیاز به عایق حرارتی دارند بسیار کاربرد دارد.

ویژگی های فصلی

این گچ را می توان در فصول سرد سال بدون نگرانی از ترک خوردگی استفاده کرد. این ویژگی است که انواع دیگر اغلب فاقد آن هستند.

زمان گیرش اولیه و ثانویه نسبت به سایر نمونه های گچ بیشتر است

زمان گیرش مرحله اول این ماده حدود 1.5 ساعت و مرحله دوم حدود 2 تا 2.5 ساعت است. یکی از مزیت های آن این است که کار با این نوع گچ را آسان می کند و در گچ کاری و ریزکاری ها استفاده را آسان می کند.

قابلیت اجرا روی سطوح گوناگون

چسبندگی این مصالح ساختمانی امکان استفاده از آن را بر روی سطوح مختلف از جمله فوم و سیمان فراهم می کند.

سفیدی، خلوص و تعداد مش بالا

 خلوص این نوع گچ تا 97 درصد و سفیدی بالای 85 درصد است. این دو مورد استفاده از آن در تزیینات ساختمانی مانند گچبری را با کار با کیفیت بالا ترکیب می کند.

سخن پایانی

گچ یکی از مصالح ساختمانی پودری است که در مرحله نجاری مورد استفاده قرار می گیرد. برای تولید پودر گچ، سنگ ها را از طبیعت استخراج و پس از پختن پودر می کنند. گچ در صنایع مختلف کاربرد دارد و انواع مختلفی دارد. در این مطلب از سازه برتر تلاش کردیم به بررسی کلی گچ بپردازیم.