انواع جک سقفی

جک سقفی یکی از مهم‌ترین تجهیزات مورد استفاده در ساختمان‌سازی است. این وسیله به‌منظور نگهداری سقف و تحمل بار بتن ریخته شده برای پایداری در سقف به کار برده می‌شود. انواع سقف‌های ساختمانی، اعم از تیرچه بلوک، یونولیت، طاق ضربی، وافل و ... جهت جلوگیری از ریزش در پروسه ساخت و اجرا، به جک‌های سقفی نیاز خواهند داشت. جک‌ سقفی به‌عنوان تکیه‌گاهی موثر، نقش تأثیرگذاری در پروسه ساخت و اجرای انواع سقف‌های ساختمانی دارند.

جک‌های سقفی یا ساختمانی انواع مختلفی دارند که در این مقاله به معرفی یک به یک آن‌ها می‌پردازیم. برای آشنایی با انواع جک ساختمانی و کاربردهای آن‌ها تا پایان این مقاله همراه ما باشید. همین حالا می‌توانید قیمت امروز جک زیر سقف را از طریق سایت سیویل سان دریافت کنید.

جک سقفی چیست؟

جک‌های سقفی یا ساختمانی وسیله‌ای نگهدارنده هستند که به‌منظور تحمل بار ایجاد شده توسط سقف به‌کار برده می‌شوند. انواع جک زیر سقف برای کفراژبندی زیر سقف در انواع سقف‌های ساختمانی کاربرد دارند.

همانطوری که گفتیم وظیفه جک‌های سقفی، تحمل ناشی از سقف و جلوگیری از ریزش آن در طول پروسه ساخت و اجراست. این وسیله از لوله‌هایی سنگین وزن که در قسمت بالا به شکل صلیب هستند، ساخته می‌شود. جک‌های سقفی در ابعاد و اندازه‌های متنوعی در بازار موجود هستند.

در یک تعریف دیگر می‌توان جک‌های سقفی را یک پایه فلزی موقت برای زیرسازی سقف‌های سبک تا ارتفاع 5 متر معرفی کرد. جک‌های ساختمانی یا همان سقفی، ساختاری ساده دارند و به دلیل قیمت مناسب، به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اندازه و سایز جک‌‌های سقفی

جک‌های سقفی یا ساختمانی در اندازه‌های 3 ، 4/3، 2/4، 5/4، 5 و 5/5 ساخته می‌شوند که هرکدام در ارتفاع‌های متناسب مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر ارتفاع سقف مورد نظر بیشتر از این اندازه‌ها باشد، به جای جک زیر سقف از مدولار مثلثی یا شورینگ استفاده می‌کنند.

وزن جک‌های سقفی

به‌طور معمول انواع جک‌های ساختمانی از لحاظ وزن، طراحی و اندازه از یکدیگر متمایز شده و در گروه‌بندی‌های مختلفی قرار داده می‌شوند. وزن جک‌های سقفی به ابعاد، اندازه و ضخامت لوله به کار رفته در آن بستگی دارد.

کاربرد جک‌های سقفی

براساس آنچه گفته شد، جک‌های سقفی به‌منظور نگهداری قالب فلزی و تحمل بار بتن ریخته شده در سقف به کار برده می‌شوند. انواع سقف‌های ساختمانی در ابتدای اجرا، استحکام بسیار کمی دارند. بر همین اساس جهت بالا بردن استقامت و پایداری تمامی سقف‌ها اعم از تیرچه بلوک، وافل، یونولیت و طاق ضربی از انواع جک‌های سقفی متناسب با پروژه استفاده می‌شود.

مهم‌ترین نکته در خرید جک زیر سقف و به کارگیری آن در پروژه، برخورداری این وسیله از مشخصه‌های فنی استاندارد است. جک‌های سقفی به لحاظ اندازه، ضخامت و وزن از یکدیگر متمایز می‌شوند و به نوعی ساختار و اجزای تشکیل‌دهنده انواع جک‌های سقفی شبیه به هم است؛ اما ممکن است از یک کیفیت ساخت برخوردار نباشند.

به‌طور کلی، انواع جک‌های سقفی برای پایداری و ایجاد مقاومت انواع سقف‌ها به‌ویژه برای نگهداری قالب بتن سقف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ساختار جک‌های سقفی

ساختار تمامی جک‌های سقفی از یک لوله بلند، نر و مادگی برای تنظیم ارتفاع لوله و رزوه تشکیل می‌شود. قسمت پایین و بالای انواع جک‌های سقفی از لوله ساخته شده است. در قسمت پایینی قطر لوله 6 سانتی متر و ضخامت آن 2 میلی‌متر است. قسمت بالایی این ابزار نیز از لوله‌ای به قطر 5 سانتی‌متر و ضخامت 5/2 میلی‌متر تشکیل می‌شود.

به‌طور کلی، جک‌های ساختمانی، باید بتوانند حداکثر 5/1 تن بار را تحمل کنند. سایز استاندارد جک سقفی در بازار با ارتفاع 20/3 متر و وزن 14 کیلوگرم در بازار وجود دارد. در خصوص وزن جک‌های سقفی نیز اگر سر جک را حساب نکنیم، وزن آن بین 5/12 تا 21 کیلوگرم است.

اجزای تشکیل‌دهنده جک‌های سقفی

انواع جک ساختمانی یا همان سقفی از چند بخش شامل پلیت، مادگی، رزوه، مهره و پین تشکیل می‌شوند. رزوه و پین وظیفه فیکس کردن جک را بر عهده دارند. به این صورت که در ارتفاع مورد نظر در قسمت زیر سقف قرار می‌گیرند. به‌طور کلی، اصلی‌ترین اجزای تشکیل‌دهنده جک ساختمانی (رزوه، مادگی و نری) هستند.

رزوه

رزوه جزئی از یک جک ساختمانی است و وظیفه آن تنظیم ارتفاع جک است. این وسیله برای استحکام لوله‌هایی که داخل هم رفته‌اند، همچنین محکم کردن گوه، پیچ و مهره‌ها نیز به کار برده می‌شود.

مادگی

در قسمت پایینی جک، لوله‌ای با قطر 6 سانتی‌متر و ضخامت 2 سانتی‌متر، مادگی جک نامیده می‌شود. وظیفه این لوله، تحمل وزن وارد شده به جک است. لذا باید از استحکام و کیفیت بسیار خوبی برخوردار باشد. در داخل این لوله، لوله‌ای دیگر قرار می‌گیرد که منجر به ایجاد فشار مضاعف می‌شود. لازم به ذکر است که کیفیت این لوله، در اجرای صحیح و استاندارد سقف‌بندی، تأثیر به‌سزایی دارد.

نری

لوله قسمت بالایی جک نری نامیده می‌شود. این لوله سوراخ‌هایی دارد، فاصله معمولی این سوراخ‌ها از هم معمولا 10 سانتی‌متر است. این سوراخ‌ها برای تنظیم ارتفاع تعبیه شده‌اند. نری و مادگی قسمت بالا و پایین جک به وسیله پیچ و مهره به هم محکم می‌شوند و برای اطمینان کامل از محکم بودن این اتصال، از گوه و رزوه استفاده می‌شود.

سرجک قابل رگلاژ؛ یک جزء دیگر جک‌های سقفی

جک‌های سقفی دارای یک بخش دیگر تحت عنوان سر جک ساختمانی هستند. این وسیله خود از سه جزء دیگر (بولت، ورق و مهره کلنگی) تشکیل شده است.

بولت

به‌طور کلی، بولت وسیله‌ای است که حالت میلگرد پیچ دارد و در طول‌های مختلف ساخته می‌شود. بولتی که معمولاً برای سر جک قابل رگلاژ مورد استفاده قرار می‌گیرند، سایز 32 است.

ورق

یک جزء دیگر سر جک قابل رگلاژ، ورق است. ورق استاندارد برای این وسیله به صورت U شکل است و ضخامت 5 میلی‌متری دارد.

مهره کلنگی

سر جک رگلاژ از مهره کلنگی نیز تشکیل شده است. مهره کلنگی با استفاده از چدن نشکن ساخته می‌شود. به چدن نشکن «داکتیل» نیز می‌گویند.

معرفی انواع جک سقفی

عواملی همچون مکان و نوع پروژه، منجر به تولید انواع جک‌های سقفی شده‌اند. هرکدام از آن‌ها مشخصات و کاربرد خاصی دارند. در ادامه نام، مشخصات و کاربرد انواع جک ساختمانی را بیان کرده‌ایم.

• جک بدون صلیب

• جک صلیب ثابت

• جک T شکل سیار

• جک U شکل عراقی

جک بدون صلیب

جک بدون صلیب، نوعی از جک‌های ساختمانی با ساختاری بسیاره ساده است که برای نگهداری قالب بتن در پروسه ساخت سقف‌های بتنی به کار برده می‌شود.

جک صلیب ثابت

جک‌های سقفی صلیبی را می‌توان ساده‌ترین و پرمصرف‌ترین نوع جک مورد استفاده در ساخت و ساز به شمار آورد. این جک از یک قسمت صلیب شکل تشکیل شده که ثابت است و رزوه‌ای در قسمت میانی آن قرار دارد که به وسیله این رزوه می‌توان ارتفاع جک را تنظیم کرد.

مزیت جک‌های صلیب ثابت این است که به دلیل پهن بودن قسمت صلیب، فضای بیشتری از سقف یا تیرچه قابل پوشش است. البته عدم تحرک، عدم انعطاف‌پذیری و به‌طور کلی ثابت بودن این نوع جک‌ها، در برخی از پروژه‌ها محدودیت ایجاد می‌کند. در کل استفاده از جک‌های ساختمانی صلیب ساز، به‌طور گسترده‌ای رایج است.

جک T شکل سیار

جک‌های سقفی T شکل سیار، به دلیل طراحی خاص و عملکرد منعطف در پروژه‌های متعددی مورد استفاده قرار می‌گیرند. قسمت صلیب مانند این نوع جک، قابلیت تغییر زاویه دارد. با توجه با انعطاف‌پذیری و قابل تنظیم بودن، این جک‌ها را در پروژه‌های متعدد و قسمت‌های مختلف انواع سازه به کار می‌گیرند. هرچند که همین انعطاف‌‌پذیری در تغییر زاویه از برخی جهات جنبه منفی دارد. برای مثال این مدل توان تحمل بار سقف یا سازه‌های سنگین را ندارد.

جک U شکل عراقی

استفاده از این نوع جک نسبت به مدل‌های دیگر کم‌تر رایج است و فقط در مواقع خاصی از پروسه ساخت و به منظور نگهداری پل و تیرچه به کار برده می‌شود. این نوع جک طراحی خاص دارد و به دلیل دهانه کوچک، فضای کمی از سقف سازه را پوشش می‌دهد. اگر به دنبال بهترین جک برای اجرای تیر سقفی هستید، جک U شکل عراقی، بهترین گزینه است.

مزایا و معایب انواع جک سقفی

به‌طور کلی انواع جک‌های ساختمانی دارای مزایایی از جمله سرعت اجرا و نصب بالا، وزن سبک، قابلیت استفاده مجدد و مقرون‌به‌صرفه بودن هستند؛ اما بالا بودن ضریب لاغری برای بعضی از جک‌های سقفی و دشواری در نصب مهاربند برای برخی از آن‌ها را می‌توان معایب این وسیله دانست.

نکات مهم انتخاب جک سقفی مناسب و ایده‌آل

مهم‌ترین معیار انتخاب جک‌های سقفی همچون سایر تجهیزات ساختمانی از قبیل قالب بتن، نوع و محل کاربرد آن است. به طور کلی در هنگام انتخاب و خرید جک سقفی باید چند نکته مهم را مد نظر قرار داد.

فضای سازه

گاهی ممکن است در قسمت خاصی از پروژه و در مواقع خاصی از پروسه ساخت، قطعه‌ای نیاز به نگهداری داشته باشد؛ مثلاً ممکن است به یک آرماتور به عنوان پل نیاز باشد. در چنین شرایطی می‌توان به جای جک صلیبی یا جک تی شکل، از یک جکU عراقی استفاده کرد. در مقابل اگر فضای پروژه به نحوی است که سقف به پوشش‌دهی بیشتری نیاز دارد، باید جک‌های صلیبی یا T شکل را به کار برد. بدین ترتیب واضح است که فضای کاری، مهم‌ترین عامل انتخاب تجهیزات ساختمان سازی از جمله جک‌های ساختمانی به شمار می‌رود.

استاندارد و کیفیت ساخت

عامل مهم دیگر در انتخاب هرکدام از جک‌های سقفی، کیفیت ساخت انواع جک‌های سقفی است؛ بنابراین در هنگام انتخاب و خرید این وسیله، باید به کیفیت لوله‌های مورد استفاده در آن توجه ویژه داشت. در بخش پایینی جک از لوله نمره 6 و در قسمت بالایی از لوله نمره 4 استفاده می‌شود. این لوله‌ها با نام لوله داربست نیز شناخته می‌شوند.

فاصله‌گذاری میان جک‌ها

مورد دیگر، مدل فاصله‌گذاری جک‌ها از یکدیگر است. بهتر است بدانید ضخامت و سنگینی سقف، تعیین‌کننده میزان فاصله بین جک‌ها هستند. در شرایط عادی، فاصله بین جک‌های ساختمانی باید 80 تا 100 سانتی‌متر باشد؛ اما اگر سقف ضخامت زیادی دارد و سنگین است، این فاصله باید کم‌تر شود.

خرید مقرون‌به‌صرفه

مورد آخری که به عنوان نکات انتخاب و خرید جک سقفی مورد توجه قرار می‌گیرد، خرید این وسیله با قیمت مناسب و مقرون‌به‌صرفه است. برای خرید مقرون‌به‌صرفه دو گزینه وجود دارد؛ اول خرید از تولید‌کننده و دوم خرید جک ساختمانی دست دوم است. در هر دو حالت می‌توانید این وسیله را با قیمت‌های مناسب‌تر از بازار تهیه کنید؛ اما اگر به تعداد و اندازه خاصی برای پروژه‌ یا پروژه‌های خود نیاز دارید، بهتر است از تولید‌کننده خرید کنید و مدل، تعداد و کیفیت مورد نظر خود را تحویل بگیرید.

تولید جک سقفی

تولید انواع جک‌های سقفی در دو نوع وزن سبک و وزن سنگین، یکی از دلایل تفاوت قیمت این ابزار موقت ساختمان‌سازی محسوب می‌شود. البته کیفیت لوله به کار رفته در ساخت این وسیله نیز یکی از عوامل موثر بر قیمت تمام شده آن است. شرکت "سیویل سان" یکی از تولید‌کنندگان قالب بتن‌، سولجر‌، جک سقفی‌، داربست مثلثی و اتصالات قالب‌بندی است. این شرکت در تولید انواع جک ساختمانی از لوله درجه یک و رزوه چدن نشکن با کیفیت استفاده کرده است و محصولات خود را با قیمت مناسب به بازار عرضه می‌کند.

قیمت روز جک سقفی

عوامل مختلفی از جمله نوسانات بازار آهن، قیمت لوله و دستمزد در تولید، بر قیمت جک‌های سقفی تأثیر می‌گذارند. در صورتی که قصد خرید هرکدام از انواع جک‌های ساختمانی را دارید، بهتر است از یکی از تولیدکنندگان جک‌های ساختمانی، قیمت‌ بگیرید.

سیویل سان به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان جک‌های ساختمانی، و فروش جک سقفی به صورت کیلویی، قیمت‌ انواع جک‌های ساختمانی را به صورت مداوم، به‌روزرسانی می‌کند.

جمع‌بندی

جک سقفی یکی از ابزارهای موقت و پرکاربرد در انواع پروژه‌های ساختمانی و عمرانی است. این وسیله برای کفراژبندی سقف‌ها و تحمل بار سقف تا پایان ساخت طبقه (به منظور جلوگیری از ریزش آن) کاربرد دارد. جک‌های سقفی یا ساختمانی انواع مختلفی دارند و براساس نوع پروژه و محل، باید از نوع خاصی استفاده کرد.

متداول‌ترین انواع جک‌های سقفی، جک بدون صلیب، جک صلیبی، جک T شکل و جک U شکل عراقی هستند. جک‌های بدون صلیب ساده‌ترین و جک‌های صلیبی به دلیل قابلیت پوشش بالا، پرکاربردترین جک‌های ساختمانی محسوب می‌شوند. جک‌های U شکل عراقی به دلیل طراحی منحصربه‌فرد و قابلیت پوشش فضای کم‌تر، رواج کم‌تری دارند.

در انتخاب و خرید جک‌های ساختمانی باید به فضای سازه، استاندارد و کیفیت تولید جک، فاصله‌گذاری میان جک‌ها توجه کرد. همچنین برای خرید مقرون‌به‌صرفه بهتر است از تولید‌کنندگان جک، همچون شرکت سیویل سان خرید کنید.