بررسی انواع نمای ساختمان در ایران

در این مطلب از سازه برتر به بررسی انواع نمای ساختمان در ایران خواهیم پرداخت و توضیحاتی درباره نمای آجری ، چوب های فرآوری شده ، سنگ ، سرامیک ، شیشه و کامپوزیت ارارئه خواهیم کرد. دیگر آن زمان گذشته است که به ساختمان به عنوان موجودی صرفا دارای هویتی مستقل نگریسته و پیوستگی هویت آن را با دیگر اجزای شهری که در آن زیست می نمائیم، نادیده انگاریم. هر نمای ساختمان جزئی است از یک کل و تطابق جز با کل در هر سامانه و مجموعه، اصلی است انکار ناپذیر، بافت شهری عنصری است که موجودیت و هویت خود را مدیون تک تک عناصری است که در آن به کار می رود و قطعا ساختمان و نمای هر ساختمان در یک شهر مهمترین عضو ساختاری این هویت است. عدم همخوانی بین جنبه همگانی و شهری با دیدگاه های فردی در صورتی می تواند بی اهمیت باشد که ساختمان جزیی از یک کل (شهر) در نظر گرفته نشود و ارتباطات آن با محیط اطراف انکار گردد. البته این موضوع، ارزش هیچکدام از این دو بخش (نمای ساختمان و نمای شهری) را به تنهایی از بین نمی برد.

توضیح اینکه تنها حساسیت ساختاری که بر روی نمای یک ساختمان وجود دارد صرفا هماهنگی با کلیت شهر نیست. بلکه باید نما را شناخت، اهمیت آن را در بافت شهری درک کرد، به کارکرد ویژه آن در نوع خود توجه نمود و در نهایت بر اساس همخوانی با محیطی که در آن به کار می رود به ساخت آن اقدام کرد. این همخوانی با محیط می تواند همخوانی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و از همه مهمتر فرهنگی باشد. اینجاست که گاهی با نمایی بسیار زیبا و چشم نواز برخورد می کنیم که به دلایل مختلف فاقد ارزش است. ذکر یک مثال به روشن شدن موضوع کمک می نماید. می توان نمای موزه ای برای نمایش آثار باستانی ایرانی را مثال زد که با مدرن ترین شیوه های اجرای نما و با مصالحی نظیر شیشه یا کامپوزیت طراحی شده است. قطعا گزینه مناسب برای ساخت نمای این ساختمان با این کارکرد سنتی و فرهنگی شیشه نیست و تناقض موجود کاملاً آشکار است. بنابراین نمای این موزه اگر چه ممکن است بسیار چشم گیر باشد و با بافت شهری نیز همخوانی داشته باشد ولی با کارکرد خود بنا همخوانی لازم را ندارد. البته این تناقض را می توان با اندکی خلاقیت در نوع طراحی برطرف نمود. باز هم می توان با ذکر یک مثال به روشن شدن موضوع کمک نمود: نمای ورودی موزه لوور به عنوان یک سازه با کارکرد نمادین، سازه ای است برگرفته از اندیشه ای خلاق و همسو با کارکرد بنا، این بنا با کارکرد یک موزه تاریخی، الهام گرفته از اهرام جیزه (به عنوان یکی از شگفت انگیزترین معماهای تاریخ کهن بشری) می باشد. این سازه به طور کامل از جنس شیشه و با سود جستن از مدرن ترین روش های ساخت، بنا شده است که به خوبی شفافیت شیشه را به خدمت مفاهیم کاربردی سازه ای که در آن به کار رفته است، درآورده است. هر نمایی در نوع خود و به تنهایی ممکن است دارای مزایا و معایبی باشد. ولی این بدین معنا نیست که محدودیت یک نوع نمای خاص موجودیت و کاربرد آن را به کلی زیر سوال ببرد، بلکه بر عکس موجودیت آن را برای یک کارکرد ویژه و خاص قویتر و پررنگتر می نماید. مصالح کاربردی در ساخت نما بسیار متنوع بوده و هر کدام کارکرد خاص خود را دارند. از مصالح سنتی نظیر آجر و سنگ گرفته تا مصالح مدرنی نظیر شیشه های چند جداره و تقویت شده و حتی انواع جدید نما که حالت تعدیل شده مصالح سنتی است نظیر چوب های فرآوری شده (ترمو چوب) یا صفحات کامپوزیت آلومینیومی و … که فرآیندهای حرارتی و گرمایی برخی از محدودیت های آن را به مزیت بدل نموده است. همانگونه که مطرح شد شناخت مزایا، محدودیت ها و کارکرد خاص هر نوع نما ضروری می نماید.

.

1- آجر: آجر از کهن ترین مصالحی است که بشر از دیرباز تاکنون جهت نماسازی از آن استفاده نموده است. مزایایی از جمله عایق بودن مناسب در برابر دماو صوت، استحکام و ماندگاری، تنوع چیدمان و رنگ هنوز هم آن را به عنوان یک گونه مطلوب از مصالح نما مطرح می نماید. البته معایبی همچون ترک خوردگی و شکستگی ناشی از تغییرات دما، شوره زدگی در صورت استفاده از آجرهای نامرغوب و البته بالا رفتن وزن ساختمان را به همراه هواهد  داشت. لازم به ذکر است که استفاده از آجر در بناهای مسکونی و به ویژه ساختمان هایی با کارکرد فرهنگی، همخوانی کاملی با فرهنگ ایرانی و ایجاد یک سیمای شهری منطبق با هویت و باورهای بومی را دارد.

.

2- چوب های فرآوری شده: چوب فرآوری شده (ترمووود) نیز یکی دیگر از ابداعات فناوری نوین می باشد که منجر به پدید آمدن محصولی نوین گشته که طی فرآیندهای دمایی ویژه، ویژگی های منفی چوب مانند پایداری پایین، پوسیدگی، عدم یکنواختی رنگ، عدم پایداری در اندازه و سایر موارد را حذف نموده و از چوب، تعریفی دوباره ارائه کرده است. فرآیند تولید این محصول آمیزه ای از عملیات حرارتی همراه با بخار آب و گردش هوا است که در نهایت ساختار سلولی چوب تغییراتی بنیادین یافته و عاری از آنزیم ها و میکرو ارگانیزهای آسیب رسان می گردد. با استفاده از چوب در نمای ساختمان زیبایی و گرمابخشی و جاری بودن طبیعت را به ظاهر ساختمان ها می دهیم و بناهای شهری از یک ساختار بی روح و صلب به ساختاری زنده و چشم نواز تبدیل می نماییم. قیمت بالای این گونه محصول در حال حاضر شاید تنها نقطه ضعف آن باشد که آن هم با استفاده و ترکیب با سایر مصالح نظیر انواع سنگ و آجر قابل پذیرش گشته است. افزایش سریع شرکت های فعال در عرضه این محصول به خوبی بیانگر استقبال بالای جامعه طراحان و معماران از استفاده از چوب در نمای ساختمان بوده و امید آن می رود که همچنان شاهد این افزایش و بکارگیری روز افزون این محصول در ساختمان ها باشیم.

.

3- سنگ: سنگ نیز از کهن ترین مصالح مورد استفاده در نماسازی بوده و بناهای تاریخی بی نظیری در این گستره خاکی با سنگ آفریده شده اند. زیبایی برآمده از طبیعت ناب، گستردگی بی پایان طرح، رنگ، بافت، عایق بودن نسبی و ماندگاری بالا به آن امتیازی یگانه بخشیده است. در انتخاب سنگ مناسب جهت نما بایستی بسیار دقت نمود و متناسب با شرایط اقلیمی دست به انتخاب زد. به طور نمونه در مناطق سرد و مرطوب، سنگ بایستی دارای تخلخل بسیار کم باشد تا در اثر پایین آمدن دما دچار شکست و تلاشی نشود یا در مناطقی که در حاشیه مناطق کویری یا در معرض وزش باد همراه با گرد و غبار می باشند، بایستی از سنگ هایی استفاده نمود تا در برابر سایش، پایداری بالایی را دارا باشند. مسئله بسیار مهم دیگر نوع اتصال به بنا می باشد که در سنگ هایی که دارای تخلخل بالا می باشند ملات ماسه و سیمان به داخل سنگ نفوذ نموده و پایداری مناسبی را به همراه دارد. از طرفی برای سنگ هایی که دارای سطح صاف و صیقلی می باشند، بایستی آن ها را توسط میله های ویژه ای به نام اسکوپ به نما متصل نمود. امروزدر ایران بلاخص تهران شاهد افزایش چشم گیر استفاده از نماهای سنگی با طرحی های برشی بسیار متنوع در کنار انواع حاشیه های، مجسمه ها و تاق های سنگی هستیم. متاسفانه در کنار استفاده درست و طراحی های زیبا، شاهد اقتباس های نه چندان هوشمندانه از معماری کلاسیک غرب و در جاهایی حتی تلفیقی بسیار مضحک هستیم، تا جایی که قدم زدن در بعضی از کوچه پس کوچه های شهرمان بالاخص در مناطق مرفه نشین هیچگونه حسی که ریشه در فرهنگ معماری غنی مان داشته باشند، در ما بر نمی انگیزد و در بهترین حالت تنها تقلیدی ناشیانه است از فرهنگ مسلط سرمایه سالاری در سطح جهانی یا به قول خودمان سلیقه تازه به دوران رسیده ها و بساز و بفروش ها.

.

4- سرامیک: سرامیک هم یکی دیگر از ابداعات فناوری است که با پایه قراردادن فرآورده ای طبیعی همچون سنگ، محصولی نوین را تولید نموده که فاقد خصوصیات منفی سنگ از جمله وزن بسیار بالای آن می باشد. وزن این محصول تا حدود یک چهارم وزن سنگ می باشد که اخیرا با انجام عملیات حرارتی ویژه و پخت در دمای بالا، به سرامیک های پرسلانی ویژه ای جهت کاربرد در نمای ساختمان بدل گشته است. این محصول از استحکام بسیار بالا، سبکی فوق العاده، اجرای سریع، تنوع در رنگ و بافت، پایداری در برابر عوامل محیطی نظیر اشعه UV، گرد و غبار، فرسایش پایین و سایر موارد برخوردار می باشد. موارد ذکر گفته در کنار زیبایی فوق العاده، آن را به یکی از گزینه های مهم نمای ساختمان بدل نموده است.

.

5- شیشه: شیشه همزمان با دگرگون سازی زندگی بشر و فراز آمدن دوران مدرنسیم، سطوحی گسترده از نمای شهرهای جهان را درنوردیده است، تغییر در نوع نگاه انسان از درون گرا بودن و ارتباطات محدود به برون گرا شدن و تعامل گستره انسان ها با هن، شیشه را بعنوان شفاف ترین جنس به محبوبترین نمای ساختمانی در دهه های اخیر بدل نموده است. دارا بودن مزایایی همچون کاستن از بار مرده ساختمان، سرعت در اجرا، تامین روشنایی محیط، گشتردگی دید ساکنین، یکپارچگی نما، سهولت در پاکیزگی و تعمیر و نگهداری آسان در رشد برق آسای استفاده از این نوع نما نفش مهمی ایفا نموده است. همپای با رشد استفاده از شیشه در ساختمان سامانه های گوناگونی با سطوح فناوری پیشرفته ای د استفاده از شیشه پدید آمده که شاهد رشد روز افزون آن ها هستیم. انواع نمای کرتن وال، فریم لس، اسپایدر و سامانه های گوناگون نصب از یونی تا استیک و نیمه استیک و … از آن جمله هستند. البته شیشه در کنار مطلوبیت های نام برده، محدودیت هایی نظیر عدم پایداری، شکنندگی بالا و عدم عایق بودن حرارتی و صوتی را نیز دارد. با این وجود فناوری های نوین هر روزه در حال پدید آوردن فرآیندها و امکانات پیشرفته ای جهت رفع این گونه محدودیت ها می باشند که می توان به استفاده گسترده از فناوری های نانو، دو یا چند جداره کردن با استفاده از گازهای ویژه، سکوریت نمودن و روکش نمودن شیشه با لفافه های خارجی اشاره نمود. متاسفانه با توجه به اینکه فرهنگ مدرنیته همپای با استفاده از ابزار و ادوات مدرنیسم در کشور ما شکل نگرفته است، شاهد استفاده نابجا و نامناسب در کاربرد شیشه در سطح شهرها هستیم.

.

6- کامپوزیت: همزمان با رشد فناوری، مصالحی جدید که تا پیش از این وجود خارجی نداشته اند، پای به عرصه گذارده اند که یکی از متداولترین آن ها قطعاتی ترکیبی از جنس آلومینیوم و مواد عالی و کانی گوناگون می باشد. اصلاحاً به این قطعات کامپوزیت پانل گفته می شود. ترکیب و کنار هم گذاردن این مواد گوناگون به محصول نهایی خواص منحصر به فرد داده است که در مواردی استفاده از آن را بی رقیب نموده است. ورق های کامپوزیت متشکل از دو لایه بیرونی آلومینیوم و یک لایه میانی از جنس پلاستیک با یک ماده معدنی پرکننده می باشد. عایق بودن نسبی، سبک بودن، پایداری در برابر آتش، پایداری در برابر نوسانات دما، قیمت مناسب، سرعت در اجرا، تنوع رنگ و استفاده در ابعاد بزرگ از مزایای ویژه استفاده از کامپوزیت پانل ها است. به دلایل ذکر شده طی سالیان اخیر مناسب ترین و  در دسترس ترین راه حل جهت نوسازی نمای بناهای قدیمی و انتقال جلوه ای جدید به آن، استفاده از ورق های کامپوزیت پانل است. متاسفانه در این مورد هم شاهد استفاده های بسیار نابجا در فضاهای مسکونی و بافت های تاریخی هستیم. ازآنجا که این استفاده نابجا هیچگونه تناسبی با استفاده از کامپوزیت پانل ندارد، تنها به مخدوش شدن فضاهای شهری انجامیده است.

مجموعه تصاویر نمای ساختمان

مجموعه تصاویر آلبوم نمای ساختمانی از کارهای اجرا شده و طراحی شده در سطح جهان گردآوری شده است. این مجموعه شامل بیش از ۶۳۰۰ تصویر از تصاویر نمای مسکونی , آپارتمانی , تجاری و اداری ، ویلایی ، خانه های کوهستانی ، خانه های جنگلی ، نمای شیشه ای ، نمای کامپوزیت ، نمای سنگ ، نماهای آلومینیومـی ، برج و همچنین نمای مراکز عمومی است. تمامی تصاویر با کیفیت بالا هستند. این مجموعه کمک بسیار بزرگی به طراحان و افرادی است که می خواهند جدیدترین طرح های نمای خارجی را در اختیار داشته باشند و از ایده های بروز آن استفاده کنند و به راحتی با استفاده از این بانک تصاویر نما نمای ساختمان خود را انتخاب و اجر نمایند.

برای دریافت مجموعه تصاویر نمای ساختمان کلیک کنید.