معماری همگون با گیاهان، این سه خانه سبز را از دست ندهید!

مشابهت‌ هایی میان دنیای گیاهان و معماری وجود دارد و مطالعه طبیعت، همواره عاملی اساسی در شکل‌ گیری فرم‌ های معماری بوده است. در معماری همگون با ساختارهای گیاهی نه‌ تنها از ساختار گیاهان متفاوت برای حجم خارجی الهام می‌گیرند، بلکه گاهی از هوشمندی گیاهان با هدف ایجاد آسایش زیستی در فضاهای داخلی استفاده می‌ کنند. در این مطلب با ما همراه باشید تا با معرفی سه پروژه معماری داخلی معروف سال ۲۰۱۶ این سبک از معماری را بیش تر بشناسید.

معماری همگون سبکی ناشناخته در معماری داخلی!

در این زمینه مطالعات بسیاری بر روی ساختمان‌ های مختلف انجام شده است، اما تمام مطالعات، مربوط به استفاده از ساختار گیاهان در حجم خارجی است. کتاب معماری همگون با ساختارهای گیاهی، نوشته پاتریشیا پرز هم‌ اکنون در ایران ترجمه و به چاپ رسیده است، ولی همان‌ طور که پیش‌ تر اشاره کردم تمام بررسی‌ ها بر روی معماری بناها متمرکز است و چیزی از کاربرد این سبک در معماری داخلی سخن نگفته است. در این مطلب برای اولین بار به بررسی این سبک در معماری داخلی می‌پردازیم!

گیاهان هوشمند هستند!

دنیای گیاهان پر از شگفتی است! زندگی، مبارزه‌ ای دائمی برای بقا است و در این مبارزه، تنها شکل‌ هایی از حیات باقی می‌ مانند که موفق شوند خود را بهتر با محیط وفق دهند. گیاهان قادرند شرایط مناسب رشد خود را فراهم کنند، به دنبال آن در برابر عوامل محیطی از خود انعطاف نشان می‌ دهند و گاها تغییر شکل هم پیدا می‌ کنند. برای آشنایی بیش تر به دو مورد از سازگاری‌ های گیاهان با محیط اشاره می‌ کنیم:

روشنایی و مدیریت فضا : رقابت میان گیاهان برای دریافت نور باعث می‌ شود تا خود را از راه ارتفاعشان شاخص کنند. بهتر است به درخت‌ ها نگاهی بیندازیم. درختان، آشنایان قدیمی ما، گیاهانی چوبی و کشیده هستند. درختان بیش تر از پنج‌ متر ارتفاع و تنه‌ ای شاخص دارند که در ارتفاع بیش تر، نازک‌ تر می‌ شود. آن ها با افزایش ارتفاع سعی در به دست آوردن نور موردنیازشان نیز دارند.

. کنترل حرارتی : گیاهان در شرایط حرارتی، بهینه است که می‌ توانند با حداکثر قابلیت‌ های خود شکوفا شوند. بالا رفتن دما باعث افزایش تعرق در گیاه می‌ شود و آن را با کمبود آب مواجه می‌ کند که این پدیده می‌ تواند عامل مرگ گیاه نیز گردد. کاهش دما باعث یخ زدن آب می‌ شود و گیاه نمی‌ تواند آب یخ‌ زده را جذب کند و در این شرایط باز هم با کمبود آب مواجه است. گیاهان روش‌ های گوناگونی برای کنترل حرارت دارند. یکی از این روش‌ ها عایق کردن است. تولید مواد عایق یک مکانیسم پیشرفته گیاهان در اقلیم‌ های سرد و گرم است؛ به‌ عنوان‌ مثال، پوست درختان و به‌ طورکلی سخت شدن بافت‌ ها، بسیاری از گیاهان را به ارگانیسم‌ هایی مقاوم در برابر درجه حرارت‌ های بسیار پایین یا بالا تبدیل می‌ کند.

بوتیک آکولا

بوتیک آکولا (Acola store) در برزیل، نتیجه بازسازی یک خانه قدیمی در مرکز شهر سائوپائولو در سال ۲۰۱۶ است. پلان ساختمان به صورتی است که در انتها، فضاها باریک‌ تر می‌ شوند. در بازدید اولیه از سایت، معماران شرکت ووآ (Voa) وضعیت را این‌ گونه توصیف کردند: ساختمانی سه‌ طبقه و مرطوب که تنها چهار پنجره در امتداد نمای اصلی ساختمان دارد و فضاهای داخلی از نور و تهویه مناسب بی‌ بهره‌ اند. با این توصیف می‌ توان فهمید که چالش اصلی معماران در بازسازی فضاهای داخلی، آوردن نور طبیعی به داخل فضاها بوده است. تصمیم طراحان بر این شد تا قسمتی از سازه سقف را با سازه بازشو شیشه‌ ای عوض کنند، اما این کار نه‌ تنها وضعیت زیستی ساختمان را بهتر نمی‌ نمود، بلکه شاید بدتر هم می‌ کرد.

واردکردن حجم زیادی از اشعه خورشید به درون فضا باعث بالا رفتن دمای محیط داخلی می‌ شود و آسایش حرارتی را مختل می‌ کند؛ بنابراین تصمیم گرفتند از شیوه سازگاری گیاهان استفاده کنند و در انتهای ساختمان یک باغ درونی (Indoor garden) طراحی کنند. باغ درونی، میزان ورود نور را به داخل کنترل می‌نماید و گیاهان از بالا رفتن دمای محیط جلوگیری می‌ کنند. هم‌چنین تهویه هوا به بهترین شکل صورت می‌ گیرد. با توجه به رشد گیاهان و برای ایجاد جذابیت بصری بیش تر بین طبقات، معماران تصمیم گرفتند تا کف دوطبقه دیگر را حذف کنند و تنها یک راهرو برای دسترسی به سرویس بهداشتی باقی گذاشتند.

خانه کیوماچی

خانه کیوماچی (Kyomachi House) در شهر کوگا در ژاپن قرار گرفته است. چالش اصلی در بازسازی این خانه، محل قرارگیری‌ اش در بافت تاریخی شهر و در کنار تقاطع دو جاده بین‌ شهری است. خانه‌ های این منطقه، فاصله چندانی با جاده ندارند؛ درواقع جاده از وسط شهر عبور می‌ کند و از طرفی به علت تاریخی بودن بافت، اجازه تخریب و نوسازی داده نمی‌ شود. معماران تصمیم گرفتند تا با ایجاد یک باغ داخلی علاوه بر ایجاد آسایش زیستی، حریم خصوصی خانه را نسبت به جاده حفظ کند. برای این کار، معماران یک بازشو در سقف تعبیه کردند و یک تک‌ درخت در باغ کاشتند تا بتواند علاوه بر جدا کردن حریم خصوصی خانه از جاده با ایجاد نور و سایه، روشنایی فضاها را مدیریت کند. در تابستان سایه و خنکی برای اهالی خانه به همراه می‌ آورد و در پاییز با برگ‌ریزان، اجازه ورود نور بیش تری را به داخل خانه می‌دهد. فضای ایجاد شده مانند یک آتریوم است و از تمام فضاهای داخلی دیده می‌ شود.

خانه سبز خیال‌ انگیز

این خانه که در لندن به خانه‌ ای با زمینه سبز معروف است همانند دو پروژه قبل در مرکز شهر قرار دارد و دو شرکت پینتن و ایربی‌ ان‌ بی(Pantone&Airbnb) آن را با هدف ایجاد یک اقامتگاه موقت توریستی در سال ۲۰۱۶ بازسازی کردند. این خانه همانند خانه‌ های اسرارآمیز است، چراکه شما از ظاهر آن هرگز نخواهید فهمید که درونش چه جنگل خیال‌ انگیزی نهفته است! معماران پروژه در پاسخ به خبرنگاران، دلیل استفاده این حجم از گیاهان و رنگ سبز را این‌گونه بیان کردند: «دنیای ما بسیار استرس‌ زا و کند است و رنگ سبز، رنگ امیدواری و ارتباط ما با طبیعت است».

پیشنهاد می‌ کنیم اگر به لندن سفر کردید حتما یک‌ شب در این خانه خیال‌ انگیز اقامت کنید. سالن ورودی یک جنگل پر از درختان و درختچه‌ های متراکم است و شما می‌ توانید روی تنه‌ های درخت بنشینید و عصرانه‌ ای میل کنید .لازم نیست وقت زیادی را برای برگشتن به اتاق‌ خوابتان طی کنید! اتاق‌ خوابتان با جنگل رویایی فقط چند قدم فاصله دارد و کف آن با چمن مصنوعی پوشیده شده است! نگران فرزندانتان نباشید اتاق‌ خواب آن ها هم با فاصله چند پله از جنگل قرار دارد و با آن تخت‌ هایی که زیر چادرهایی از حریر قرار دارند بیش تر حس خوابیدن در فضای باز را القا می‌ کند. خب بهتر است سری هم به حمام بزنید، اما شوکه نشوید؛ چون حمام پر از گیاهان گرمسیری است! این خانه، مرز بین واقعیت و خیال را پشت سر گذاشته است و به شما اجازه یک زندگی واقعی در خیال را می‌ دهد!