نقش صنعتی‌سازی مسکن در بهینه سازی مصرف آب

بحران آب حالا دیگر به یک چالش غیرقابل انکار درکشور ما تبدیل شده است و اگرتا دیروز کسی این مساله را جدی نمی گرفت امروز دیگر جایی برای انکار این قضیه باقی نمانده است .چه اینکه ازهم اکنون جنگ آبی در برخی از استانهای کشورآغاز شده است واگرمسئولان فکری نکنند این معضل به یک چالش جبران ناپذیر تبدیل خواهد شد.

چه اینکه ازهم اکنون جنگ آبی در برخی از استانهای کشورآغاز شده است واگرمسئولان فکری نکنند این معضل به یک چالش جبران ناپذیر تبدیل خواهد شد.

یکی از عرصه‌هایی که می‌تواند به عنوان هدف گذاری برای بهینه سازی مصرف آب درساختمانها مد نظر سیاست گذاری های مسوولان قراربگیرد، صنعت ساختمان است.

ساختمان اگر به شیوه های فنی و نیز با روشهای روز ساخته شود این امکان را ایجاد می کند که دردوره ساخت و در دوره بهره برداری ،نقش موثری در جلوگیری از هدر رفت آب داشته باشد.

دراین زمینه محمد رضا نجیمی - مدیر کنترل و نظارت ساختمان شهرداری شیراز- درابتدای اظهارات خود با سابقه بحران آب در کشور می پردازد و می گوید: اساسا زنگ خطر بحران آب از چند سال پیش درکشور به صدا درآمده بود و باتوجه به این امرلازم بود که مسوولان پیشترازاین درصدد راهکارهای اثربخش بازدارنده برای حل این معضل و به منظور بهینه سازی مصرف انرژی آب برمی آمدند.

تشویق به صرفه جویی آب بدون ارائه راهکار

اوسپس به انتقاد از واکنش‌های هیجان زده مسئولان به جای استفاده از نسخه‌های کارشناسی درمقابل این مشکل اشاره می‌کند و می‌گوید: متاسفانه مسوولان فقط درحد حرف مردم را به صرفه جویی مصرف آب تشویق می کنند بدون اینکه راهی پیش پای آنها بگذ ارند.

مدیر کنترل و نظارت ساختمان شهرداری شیراز معضل هدررفت آب در ساختمانها را دوران ساخت ونیز بهره داری را نیز ناشی ازنبود ضابطه های صحیح برای صرفه جویی درمصرف آب ارزیابی می کند ومی افزاید: اکثرکلان شهرهایی که با مشکل کمبود آب مواجه هستند ،راسا وارد عمل شده اند وبرای صرفه جویی درمصرف آب چاره اندیشی های بومی درنظرگرفته اند.

این مقام مسئول درشهرداری شیراز براین باوراست که این شهرداری برای بهینه سازی مصرف انرژی درساختمان ها یکسری راهکارها درنظرگرفته است و می‌گوید: به عنوان مثال در زمان تولید مسکن ، شهرداری استان فارس به منظورمدیریت کنترل ونظارت ساختمان ها یسکری آیین نامه های موثربرای صرفه جویی درنظرگرفته است.

راهکارشیرازی ها برای صرفه جویی آب درساختمان ها

وی ادامه می‌دهد: به عنوان مثال درساختمان‌های این سیستم تاسیسات ولوله کشی به دوقسمت تقسیم می شود وازهمان ابتدا بااین تفکیک کمک شایانی به صرفه جویی مصرف آب می شود .

مدیر کنترل و نظارت ساختمان شهرداری شیراز همچنین راهکار دیگر برای بهینه سازی مصرف آب را در درحذف جدول از باغچه های منازل می داند و تاکید می کند: جداولی که دورتادور باغچه ها کشیده می شود باعث می شود که آبهای باران و یا آبی که برای شست وجوی حیاط منازل استفاده شود هدر رود ،بنابراین شهرداری در طراحی باغچه منازل اقدام به حذف این جدولها کرده است تا آبهای شست وشو و آب باران برای آبیاری مورد استفاده قرارگیرد.

نجیمی درهمین حال با مساله سفره های زیرزمینی نیز اشاره کرد وگفت: درگذشته های دور که خیاباهای جدول کشی وآسفالت نمی شد، آب های باران به درون زمین راه پیدا می کرد وبه عنوان سفره های زمینی ذخیره می شدو مورد استفاده قرار می گرفت اما درحال حاضرچنین امکانی وجود ندارد وآبهای سطحی باران هدرمی رود.

مدیر کنترل و نظارت ساختمان شهرداری شیراز افزود: بنابراین شهرداری شیراز برای جلوگیری از هدررفت آبهای سطحی راهکارهایی درنظرگرفته به طوری که این امکان فراهم شده است که آب باران از پشت بام حیات منازل به سمت سفره های زمینی هدایت شود واین امر خود یکی دیگر از مکانیزهای راهگشا برای بهینه سازی مصرف آب است که ازطریق طراحی صحیح ساختمانها این امکان میسر شده است.

فن آوری های مدرن ،پیشران بهینه سازی مصرف آب

نجیمی براین باور است که فن آوری های نوین ساختمانی نقش بسیارشاخصی در صرفه جویی مصرف آب در دوران ساخت مسکن دارد او با بیان اینکه ساخت وسازهایی که از سازه های فلزی به جای بتن استفاده می شود درزمان ساخت آب کمتری مصرف می کنند می گوید: در روشهای سنتی ساخت مسکن استفاده از آب برای بتن ریزی بسیار بالا است اما درمقابل درصورتی که ازتکنولوژی جدید نظیربتن آماده استفاده شود هدرروی آب کاهش چشمگیری خواهد داشت.

او می گوید با توجه به اینکه برخی از مالکان برای رقیق کردن بتن آماده از آب استفاده می کنند ،شهرداری شیراز وارد عمل شده است و درقردادی که بین مالک وشرکت های ساخت بتن منعقد می شود ،الزام کرده که اگر نیاز به افزودنی بتن ایجاد شود،حتما می بایست در کارخانه این اقدام صورت گیرد.

کلید بهینه سازی آب درساختمان ها نزد وزرات نیرو است

مدیر کنترل و نظارت ساختمان شهرداری شیرازاما درعین حال کلید صرفه جویی آب در ساختمانها را نزد وزارت نیرو می داند و خاطرنشان می سازد: هرچند که شهرداری ها به صورت داوطلبانه اقداماتی را برای بهینه سازی مصرف آب درساختمانها درنظرگرفته اند اما تلاش شهرداری به تنهایی کافی نیست ولازم است که وزارت نیرو نیز دراین زمینه مداخله کند .

او ارائه یارانه های تشویقی ونیز هوشمند کردن شیرآلات منازل را ازجمله راهکارهای کارآمد دراین زمینه ارزیابی می کند ومی گوید : وزارت نیروباید حتما دراین زمینه حضور فعالی داشته باشد.به عنون مثال شیرآلات قدیمی ساختمان نقش بسیار پررنگی در هدررفت آب دارند این امر درحالی است که اگروزارت نیرو با تمهیداتی آنها را تعویض کند،نقش موثری در بهینه سازی مصرف انرژی ایفا خواهد کرد.

صنعتی سازی،پاشنه آشیل بهینه سازی انرژی درساختمان ها

اما درهمین زمینه نیز فرزام شیروان بیگی -معاون پیشین شهرسازی ومعماری تهران ونیزمدیر کل پیشین تدوین ضوابط،نظارت وصدور پروانه شهرداری تهران -درگفت وگو با مجله ساختمان با بیان اینکه صنعتی سازی مسکن تاثیربسیارشاخصی در صرفه جویی مصرف انرژی می داند وتاکید می کند: شیوه های سنتی ساخت وساز نقش بسیارتاثیرگذاری در هدر رفت آب دارند وبدون شک اگر ساختمان سازی های ما به روش صنعتی صورت گیرد،بهینه سازی بالایی درمصرف آب صورت می گیرد.

این مسوول سابق درشهرداری تهران اما درعین حال با عنوان کردن یکسری دلایل براین باور است که امکان صنعتی سازی مسکن به دلیل قوارهای زمین درشهر تهران وجود ندارد وخاطرنشان می سازد:قطعات املاک درشهر تهران مغایرت زیادی با یکدیگر دارند وضمن اینکه بافت آنها ریزدانه است.

مساحت قطعا،عامل بازدارنده صنعتی سازی

معاون پیشین شهرسازی و معماری تهران می افزاید: محدوده شهر تهران 920 هزار قطعه است که شامل حدود 30 هزار بلوک میشود و میانگین مساحت زمین دراین قواره ها کمتراز 200 متر مربع است؛ البته ممکن است قطعات یک میلیون مترمربعی هم باشد اما به طورمیانگین متراژ املاک درشهر تهران کمتراز 200 مترمربع است.

شیروان بیگی امکان ساخت وساز صنعتی درمتراژ های 200 الی 300 متر را برای مالکان به صرفه نمی داند وتاکید می کند: ساخت وساز صنعتی درقواره های کوچک زمین توجیه اقتصادی ندارند و صرفا درقواره های بزرگ و با فراهم شدن یکسری شرایط خاص است که صنعتی سازی مسکن درقیاس با سنتی سازی توجیه پیدامی کند.

معاون پیشین شهرسازی ومعماری تهران براین باوراست که همه مالکان درحال حاضر تک سازی می کنند می افزاید:درشیوه های صنعتی سازی نه تنها در مصرف آب بلکه درسایر انرژيی ها نیزصرفه جویی چشمگیری ایجاد می شود وبه طورکل صنعتی سازی ابعاد مختلف مرتبط باساخت وسازشامل آلودگی های صوتی،زیست محیطی،آب ،برق،گاز و.. را به نحو چشمگیری کاهش می دهد.

شیروان بیگی تاکید می کند دلیل این صرفه جویی ناشی ازآن است که قطعات جای دیگری غیراز محل ساخت وساز تولید می شود و سپس درمحل ساخت مسکن قطعات مونتاژمی شود وهمین امر باعث می شود که در مصرف انرژی وسایر مسایل صرفه جویی شود.

المان سازی درساختمانها،راهکارصرفه جویی آب

معاون پیشین شهرسازی ومعماری تهران بر این باور است که دراین شرایط امکان صنعتی سازی فقط در قطعات و المان های ساختمان وجود دارد که تحقق این امرنیز به الگوسازی نیاز دارد واین الگوسازی طبیعتا می بایست توسط سازمانهای دولتی ویا موسسات تحقیقاتی انجام شود.

شیروان بیگی می افزاید: این الگوسازی های می بایست در ساخت وسازها الزام آور شود و اجرایی شدن آن نیز مورد پایش قراربگیرد.

قوانین ساخت وساز فی امان الله رها شده اند

معاون پیشین شهرسازی ومعماری تهران با بیان اینکه متاسفانه تمام قوانین ومقررات مربوط به ساخت وساز فی امان الله رها شده اند می گوید: عمده تاسیسات ساختمانها مکانیکال هوشمند نیستند وهیچ کدام درواقع مصرف آب را کنترل نمی کنند وحتی در پسماند امکان بازیابی آب های مصرف شده را ایجاد نمی کند ودلیل این امر آن است که اساسا درساختمانهای که درمترآژهای کوچک ساخته می شود امکان اجرای چنین مواردی وجود ندارد.

شیروان بیگی می افزاید: ما دریک جریان رفت وبرگشتی ساده و درعین حال بسیار پیچیده بسیار گرفتار شده ایم و آن هم این است که هرکس می خواهد مسوولیت خود را به گردن دیگری بیندازد .به عنوان مثال دربحث صرفه جویی آب درساختمان ها دولت‌ها می خواهد مسوولیت را به گردن مردم بیندازد، این درحالی است بدون الگوسازی ها و الزامات ورعایت قوانین و مقررات فرادستی، این امکان وجود ندارد.

منبع: سازه نیوز

——————————————————————————