چگونه یک ساختمان ایمن بسازیم (بخش اول) - سازه برتر



چگونه یک ساختمان ایمن بسازیم (بخش اول)

 

 name=

 

 - ساختمان های فلزی: در ساخت این نوع ساختمان ها از پروفیل های فولادی در ستون و تیرهای آن استفاده شده است.اجرای سریع ،کوچک بودن ابعاد ستون ها (نسبت به حالت بتنی)


مقاومت بالای فولاد در برابرکشش و فشار از جمله مزیتهای این نوع ساختمان ها به شمار می رود،در مقابل زنگ زدگی،خوردگی،ضعف در برابر آتش سوزی از جمله معایب آن به شمار می رود.نصب و اتصال اجزای تیر،ستون و پل های این ساختمان ها به دو طریق جوشکاری و یا پیچ و مهره انجام می پذیرد

 

 - ساختمان های بتنی : زلزله های اخیر نشان داده است که ساختمان های بتنی در صورت اجرای صحیح ، مقاومت خوبی از خود نشان می دهند.همچنین مقاومت در برابر آتش سوزی، اجرای سازه های خاص،اجرای معماری در خور توجه و عملکرد بهتر دیوارهای آجری با اسکلت بتنیاز مزیت های این نوع ساختمان ها به شمار می رود.

- ساختمان های آجری : مطابق آئین نامه 2800 زلزله ایران ، ساختمان های با مصالح بنایی حداکثرباید دارای دو طبقه (بدون احتساب زیر زمین) باشند.

 

وقتی می خواهید خانه ای بسازید ، چه بتنی باشد یا فلزی ، موارد زیر را باید رعایت کنید:

 

  • ساختمان هایی که بیش از 4 طبقه و یا 12 متر به بالا هستند باید با ساختمانهای مجاورخود فاصله داشته باشند . این فاصله ها را که اصطلاحا درز انقطاع می نامند حداقل یک صدم ارتفاع است یعنی برای ساختمان به ارتفاع 20 متر ، درز انقطاع 2 سانتی متر خواهد بود.وجود این درز برای حذف یا کاهش خسارت ناشی از ضربه ساختمان های مجاور به یکدیگر است.(که این ضربات بیشتر در هنگام زلزله روی می دهد)این درز ها را می توان با مصالح نرم که در هنگام زلزله به راحتی خرد می شوند ، پر کرد.

 

  • پلان ساختمان باید ساده و منظم باشد و دارای پیش آمدگی و پس رفتگی زیادی نباشد.

 

- بار و تاسیسات سنگین مانند منبع آب در طبقات فوقانی ساختمان قرار داده نشود و سعی شود تا سنگینی ساختمان در پائین ترین سطح ممکن باشد.

 

 - سعی نکنید بیش از آنچه که در نقشه سازه آورده شده است اقدام به تقویت سازه، خصوصا پل وتیرها کنید . افزایش ابعاد پل یا تیر و یا میلگردهای آن نتیجه عکس خواهد داد.اگر هنگام خاکبرداری به پی (فونداسیون)ساختمان همسایه برخورد کردید، اقدام به تخریب آن نکنید.ضمن هماهنگی با ناظر خود ، با یک برگ یونولیت(فوم) اقدام به جدا سازی پی ساختمان همسایه با بتن پی ساختمان خود کنید.

 

- پس از اتمام خاکبرداری و قبل از اجرای بتن مگر(بتن کم سیمانی که که به ضخامت 10 سانتی متردر زیر فونداسیون روی خاک اجرا می کنند) از محکم و سفت بودن خاک زیر فونداسیون مطمئن شوید.

پی رایج ساختمان های مسکونی درایران به صورت پی نقطه ای (تکی یا دوبل) است.

اکر خاک بستر به راحتی توسط بیل دستی  برداشته می شود،اجرای فونداسیون به تنهایی جوابگو نخواهدبود

 

تراکم ستر خاک قبل از اجرای فونداسیون نیز نباید فراموش شود.بعد ازآنکه از خاک زیر پی مطمئن شدید، باید دقیقا طبق پلان ساختمان (و از هر طرف 10 سانتی متر بیشتر) سطح را با یک بتن کم عیار به ضخامت 5 الی 10 سانتی متر بپوشانید.سپس بر روی آن اقدام به آرماتور بندی و  قالب بندی پی کنید. برای متصل کردن تمام پی ها  به هم باید از شناژ استفاده کرد.

 

      

-  به خاطر داشته باشید که آرماتورهای شناژ حتما به داخل آرماتورهای فونداسیون رفته و از مرکز ستون نیز عبور کند . اگز ساختمان اسکلت بتنی باشد ، میلگردهای ریشه ستون  درون این شناز قرار می گیرد و اگر ساختمان اسکلت فلزی باشد صفحه ستون همراه بولت های آن .

 

-  مراقب بستن خاموت ها (آرماتورهای عرضی که به دور آرماتورهای طولی و  اصلی در شناژ بسته می شود)باشید.

 

  • همان طور که در نقشه های سازه تان درج شده است ، فاصله خاموت ها از هم در نزدیکی ستون ها و پی کم می شود . رعایت کردن این فاصله ها بسیار مهم است و متاسفانه مجریان جهت راحتی کار خود ، کلیه فواصل را مساوی در نظر می گیرند که پس از زلزله آسیب جدی خواهند دید .
  • همچنین انتهای تمامی خاموت ها ( تنگ ها) بایدکاملا خم شود و خم های دو خاموت کنارهم روبروی یکدیگر قرار نگیرند.

هنگام بستن میلگردهای پی و شناژدو نکته را در نظر داشته باشید البته این دو نکته در کلیه آرماتوربندی های اجزای ساختمان نیزبکارمی رود.

 

اول اینکه انتهای میلگردهایی که آزاد هستند و دیگر ادامه پیدا نخواهند کرد بایستی به صورت  90 درجه خم شوند.حداقل اندازه این خم ها باید 12 برابر قطر آن میلگرد باشد و مورد دوم طول روی هم قرار گرفتن آرماتورها است. اگرآرماتور طولی در جایی قطع شد و مجبور شدید برای ادامه از آرماتور دیگر استفاده کنید باید حداقل به میزان 50برابر قطر آن آرماتور ، آن دو را روی هم قرار دهید .

 

 

اگر اسکلت ساختمان شما بتنی است ریشه ستون ها را مطابق نقشه و قبل از بتن ریزی اجرا کنید . هنگام بتن ریزی ، بتن این ناحیه باید حسابی متراکم شود. از آنجا که تراکم میلگردها در ناحیه ریشه ستمن ها زیاد است ،ممکن است کارگران وقت و دقت زیادی را صرف این کار نکنند.

 

لذا مراقب باشید که تراکم بتن به خوبی انجام گیرد . اگر جهت قالب بندی فونداسیون خود از آجر استفاده کردید،حتما روی آجرها راکاملا با نایلون بپوشانید تا مانع جذب آب بتن توسط آجر شوید . اگر از قالب چوبی یا فلزی استفاده کردید حتما آن را با روغن مخصوص (ویا حتی المقدور با روغن سوخته)چرب کنید تا موقع جدا سازی قالبهااز سطح بتن،بدون آسیب رساندن به بتون کار خودرا انجام دهید . البته مراقب باشید آرماتورها روغنی و چرب نشوند.فاصله بین قالب و آرماتورها را مطابق نقشه انجام دهید.

 

حداقل بین5 تا 7 سانتی متر بین قالب و  میلگرد باید فاصله باشد تا بتن کاملا پر شود.اگر تحت هر شرایطی پس از بتن ریزی ، آرماتور فونداسیون نمایان بود (البته این میزان نباید خیلی زیاد باشد،در غیر این صورت بتنریزی شما ایراد داشته و باید با مهندس ناظر مشورت نمایید) یک ملات ماسه سیمان با دانه بندی ریز درست کنید و آن قسمت را بپوشانید.

 

در غیر این صورت آن قسمت محل خوبی برای خوردگی آرماتور فونداسیون مشا خواهد بود . آب دادن و نگهداری از بتن را فراموش نکنید ، در واقع این شما هستید که مقومت اصلی بتن را تعیین می کنید.

 

بتن در مقابل نیروهای کششی ضعیف است بدین جهت برای رفع این این ضعف از میلگرد یا آرماتور استفاده می شود که بر حسب محاسبات ، قطر و تعداد آن مشخص می شود . نکات مهمی که در هنگام ساخت بتن باید در نظرداشته باشید

 

سیمان مصرفی خود را برحسب محل مصرف تعیین کنید. به طور کلی سیمان پرتلند نوع 2 برای کارهای ساختمانی کفایت می کند. سیمان پرتلند نوع 5 سیمان ضد سولفات می باشد و برای قسمت هایی که  با سولفات در تماس است به کار می رود. در بعضی از پی های ساختمان که ممکن است با خاک یا آب های سولفته در تماس باشد باید از این نوع سیمان استفاده شود

 

 

شن مصرفی باید تمیز و سخت باشد.

 

البته باید در تعیین شن مصرفی خود به فاصله میلگردهای بسته شده و به ضخامت دال ( قطعه بتنی با ضخامت کم ) توجه داشته باشید. از متسه های خاکدار در بتن به طور جدی پرهیز کنید در غیر این صورت ضرر آن بیش از اختلاف قیمت ماسه شسته با ماسه خاکدار خوتهد بود.

 

آب مصرفی در بتن بهتر است آب آشامیدنی باشد. در غیر این صورت باید از آبی استفاده شود که دارای بو و طعم خاصی نباشد و با مواد دیگر نیز آمیخته نشده باشد.

 

در صورتی که به صورت دستی اقدام به ساخت بتن می کنید، ابتدا ماسه و سیمان را با هم مخلوط کرده ، سپس شن را به آن بیفزایید. پس از مخلوط کردن آنها با هم به آرامی آب به آن اضافه کنید .

 

به خاطر بسپارید که بعضی از کارگران بنا به عادتی که در ساخت ملات دارند، مخلوط را به صورت آبخوره در می آورند که این کار غلط است و باعث هدر رفتن دوغاب سیمان می شود.

 

آبخوره یعنی مصالح خشک را به صورت توده تپه ای شکل مخلوط کرده و وسط آن را مانند کوه اتشفشان خالی می کنند و به درون آن آب می ریزند.

 

ساخت بتن توسط دستگاه های مخلوط کننده (میکسر) کیفیت بهتری را بدست می دهد.

 

اگر بتن در حال سفت شدن بود یا برای راحتی کار خود ، هرگز به آن آب اضافه نکنید. اگر بتن سفت شده ، دیگر قابل مصرف نیست اضفه کردن مجدد آب و یا حتی اضافه کردن آب بیش از اندازه در هنگام اختلاط ، مقاومت نهایی بتن را کاهش می دهد .

 

 

مهم  ترین نکته ای که در حال اجرای بتن ریزی باید در نظر داشته باشید ، متراکم کردن بتن است ، اهمیت این کار آن قدربالاست که اگر پیمانکار شما ، فاقد وسایل مناسب متراکم ( خصوصاَ ویبراتور ) بود ، از شروع کار خودداری کنید. ویبراتور که تشکیل شده از موتور و شلنگی که سر آن با لرزشی که ایجاد می کند باعث تراکم بتن می شود، بهترین .سیله برای این کار به شمار می رود.

 

 

بتن باید طوری متراکم شود که کلیه میلگردها کاملا در بتن مدفون شود و هوای محبوس در بتن کاملا تخلیه شود. عمل ویبره کردن با ویبراتور در حدود 5 تا 15 ثانیه طول می کشد و هنگام رو زدن شیره بتن متوقف می شود. تراکم بیشتر نتیجه معکوس می دهد وبرای بتن مضر است.

 

 

در جاهایی که احتیاج دارید سطوح بتن را صاف کنید (مانند سقف ها و پی ها) کمی صبرکنید تا آب بتن رو بزند ، آنگاه با ماله چوبی اقدام به صاف کردن سطوح کنید. پس از از اتمام عملیات بتن ریزی نگهداری بتن حداقل به مدت هفت روز بسیار مهم  است و در واقع این مدت است که بتن مقاومت اصلی خود را بدست می آورد. تاخیر در این کار باعث از دست رفتن مقاومت بتن خواهد شد.

 

 

در این مدت نباید اجازه دهید که بتن آب خود را از دست بدهد. در تابستان یا هوای گرم با آب دادن مداوم بتن و یا پوشاندن سطوح بتنی چتایی (گونی ) خیس می توانید آب لازم را تامین کنید. در روزهای سرد و دمای زیر 5 درجه سانتی گراد باید مراقب یخ زدگی بتن باشید. بتن در این هوا باید گرم بماند. در سقف ها که ضخامت کم و سطح زیادی دارند ، می توانید با روشن کردن  بخاری در زیر آنها ، این کار را انجام دهید.

 

چند نکته را قبل از بتن ریزی به خاطر بسپارید

 

  • هرگز اجازه ندهید میلگرد ها به قالب چسبیده با شند ( چه در کنار چه در کف قالب )

 

  • داخل قالب ها باید کاملا تمیز و عاری از نخاله ، خاک و ... باشد

 

  • از تماس مصالحی چون گچ ف خاک و .... که باعث جذب آب بتن می شود جلوگیری کنید. این کار را می توانید با پوشاندن خاک ویا .... توسط نایلون انجام دهید.

 

  • قبل از بتن ریزی ، محل را کاملا مرطوب کنید ولی آب اضافی درون قالب ها را تخلیه کنید

 

  • میلگردها باید عاری از هرگونه چربی ، رنگ و.... باشد و هیچ گونه جسم خارجی به آن چسبیده باشد.

 

  • موقع جدا کردن قالب ها از بتن سفت شده این کار را به آرامی انجام دهید واز ضربه زدن به طور جدی خودداری کنید.

 

بتن پاشیده

 
 بتن پاشیده ،بتن یا ملاتی است که با فشارهوا وبا سرعت زیادروی سطح پاشیده می شود. مخلوط نسبتا خشک با نیروی حاصل از ضربه متراکم می شود  و می تواند روی سطوح قائم یا افقی اجرا شود،بدون آنکه شره کند. این نوع بتن برای سازه های بتنی نازک یا دارای انحنا و تعمیرات سطحی بسیار مناسب است. خواص سخت شده بتن پاشیده به میزان زیادی به عملکرد شخص پاشنده بستگی دارد. جرم حجمی(وزن مخصوص) و مقاومت فشاری بتن پاشیده به مشابه مقاومت بتن معمولی وبتن پر مقاومت است. از سنگدانه با اندازه های تا 19 میلی متر  (4/3 اینچ) می توان در بتن پاشیده استفاده کرد .

 

بتن پاشیده را می توان به روش تر یا خشک ساخت . در روش خشک،آمیزه ای از سیمان و سنگدانه مرطوب ، که از قبل با یکدیگر مخلوط شده اند به کمک هوای فشرده در طول یک شلنگ به جلو رانده می شود تا به افشانک برسند.آب در افشانک به مخلوط سیمان و سنگدانه افزوده می شودو تمامی اجزا ،که به خوبی با یکدیگر مخلوط شده اند،روی سطح پاشیده می شوند.

 

در روش تر ، تمامی اجزای تشکیل دهنده از قبل با یکدیگر مخلوط می شوند . هوای فشرده ، مخلوط را از طریق شیلنگ به افشانک منتقل می کند. در لحظه پرتاب مخلوط بر روی سطح ، هوای فشرده اضافه ای در افشانک دمیده می شود تا سرعت پرتاب را افزایش دهد

 

  خاک سيمان دار

 خاک سیمان دارمخلوطی از خاک پودر شده یا مصالح دانه ای، سیمان و آب است.برخی از دیگر عباراتی که برای خاک سیمان دار بکار می روند عبارتند از: ((اساس یا زیراساس تقویت شده باسیمان))؛((خاک اصلاح شده باسیمان)) ؛ و ((سنگدانه تقویت شده با سیمان)).مخلوط تا دست یابی به جرم حجمی بالا کوبیده می شود، وهمچنان که سیمان هیدراته می شود، مصالح نیزسخت وبا دوام خواهند شد.

 

خاک سیمان دار در ابتدا به عنوان مصالح اساس برای جاده ها،خیابان ها،فرودگاه ها، ومحوطه پارکینگ ها استفاده شده است. معمولا یک لایه پوششی قیری یا بتن سیمان پرتلندی بر روی اساس اجرا می شود.ازخاک سیمان داربه عنوان زیراساس روسازی های بتنی،محافظ شیب در سدهای خاکی و خاکریزها،پوشش مخازن و نهرهای خاکی، و پایدار سازی پی ها نیز استفاده می شود.