سنگ تراورتن

سنگ تراورتن جزء سنگ های رسوبی است که منشا خارجی دارند و در نتیجه حرکت یا ته نشین شدن ذرات سنگ های قبلی یا رسوب مواد محلول در محیط های مختلف (سطح زمین، رودخانه، دریاچه، دریا، یخچال) و بالاخره از سیمان شدن و به هم چسبیدن ذرات سنگ های مختلف و بر جا تشکیل می شوند. .

سـنگ تراورتن ،آهکی اسـت که دارای منشـا شیمیایی اسـت که در نزدیـکی چشـمه ها ، غارها و حوضچه های مردابی است. بافت آن متخلخل است و به صورت لایه لایه نیز وجود دارد، وجود حفره های سنگ به دلیل خروج گازها هنگام ته نشین شدن و در پاره ای از موارد به دلیل تجزیه گیاهان است.

تراورتـن ها از مشـخصه های مهم چشـمه های معدنی هستنـد که سختی آن حدـود سـه است و در رنگ های قرمز، لیمویی، زرد، گردویی، دودی، سفید و کرم دیده شده اند.

.

تراورتن در نمای خارجی:

.

سنگ تراورتن تا چند سال پیش یکی از کم مصرف ترین سنگ ها بود، چرا که خلل و فرج و تخلخل آن عیب محسوب می شد ولی مدتی است که معماران و طراحان در کل دنیا توجه خاصی به آن کرده اند. طوری که این سنگ در حال حاضر پر مصرف ترین سنگ در بین شش گروه اصلی سنگ ساختمانی است.

.

سنگ تراورتن با داشتن طیف وسیعی از رنگ ها از روشن تا تیره و رنگ های متنوع و بسیار گرم و شاد و انواع و اقسام نقش ها دارای خاصیتی بی نظیر در بین سنگ ها است. از جمله خواص بی نظیر این سنگ می توان به لایه لایه بودن آن اشاره کرد. این سنگ به جهت لایه لایه بودن در دو جهت قابل برش است. چنانچه سنگ تراورتن موازی این صفحه ها بریده شود تصویر این لایه ها به صورت امواج ابر و بادی بر روی سنگ می افتد که در اصطلاح به آن بی موج یا بی راه یا cross-cut می گویند. چنانچه صفحه برش عمود بر این صفحات حرکت کند، به آن موج دار یا به راه یا vein-cut می گویند. در این حالت تصویر صفحه های تشکیل دهنده بر صفحه برش خورده ، تصویر خطوطی موازی است.

.

سنگ تراورتن در حالت بی موج (cross-cut) محکم تر است و محل بین صفحه ها در سنگ موج دار (vein-cut) که همان خطوط روی سنگ است، محل ضعف سنگ تراورتن است و دیده شده که تراورتن معمولا از همین خطوط می شکند

برای تصور بهتر می توانیم یک تنه درخت چند ساله را مثال بزنیم که هر سال از عمرش گذشته لایه ای روی لایه قبلی شکل گرفته است.

.

چنانچه شما برش را عمود بر طول تنه درخت بزنید تصویرش در مقطع آن یک سری دوایر متحدالمرکز خواهد بود که به آن ها cross-cut می گوییم ولی چنانچه برش در طول تنه درخت باشد تصویر رگه ها بر روی مقطع برش، تصویر خطوط موازی می شود که به این حالت vein-cut می گوییم آسیب پذیری چوب از محل همین لایه ها است که تبدیل به خطوط موازی شده است.

به هر صورت در یک کلام می توان گفت:

تراورتن می تواند با همین خاصیت، خود را از دیگر سنگ ها منفک نماید. . خاصیت و حسن دیگر تراورتن استعداد خاص این سنگ در پذیرش انواع فرآوریها بر روی سطح خود است. شاید سنگ های دیگر هم در بعضی خواص با تراورتن مشترک باشند ولی قطعا تراورتن در این خصوصیت بی همانند است. مثلا میتواند به صورت مات(honed) یا براق(polish) یا تیشه ای (hatchet) یا چکشی (bush hamer)یا سندبلاست(sand blost) یا چرمی (bruh) یا بدون فرآوری (un polish) یا آنتیک (antique) یا ابزار پروفایل (profile) کار شود.

.

همچنین سطح آن می تواند با روش های مختلفی پر شود که هر کدام خواص خود را دارد. مثلا می تواند با بتونه (primer) رزین(resin) اپوکسی(epoxy) سیمان(sement) پر شود که هـر کدام از ایـن ها به رنـگ های متـنوعی در مـی آیند و بعضی از آن ها می توانند بی رنگ (transparent) و یا مثل شیشه (glass) باشند.

.

این سنگ به علت داشتن خلل و فرج، دوغاب سیمان یا ملات پشت خود را به خوبی جذب می کند. این ویژگی باعث می شود تا تراورتن سالیان متمادی در برابر انقباض و انبساط و سرما و گرما دوام بیاورد. همین تخلخل پر شده به تراورتن کمک می کند تا در زمانی که آب در آن نفوذ می کند، یخ بزند و افزایش حجم پیدا کند و سنگ نشکند: چرا که این افزایش حجم را در حالت الاستیسیته خود تحمل می کند و فضاهای خالی آن در موقع افزایش حجم کمک می کند تا بر خلاف سنگ های دیگر مثل مرمریت دچار هوازدگی در مواقع یخ زدگی نشود.

با این توضیح یکی از بهترین انتخاب ها برای فضاهای خارجی، چه نما و چه محوطه و حتی مصنوعات سنگی تراورتن است. البته با در نظر گرفتن مسائل فنی آن.

تراورتن به علت نرمی و یکپارچگی خاصی که دارد بهترین گزینه برای کارهای ابزاری است. چون به خوبی در دست کسی که می خواهد او را به شکلی درآورد مطیع و آرام است.

لذا امروزه اکثر مصنوعات سنگی از میز و نیمکت گرفته تا مجسمه های سنگی تراورتن است. برای کف فضاهای خارجی نیز تراورتن یکی از بهتـرین انتـخاب ها سـت. چرا که سطـح آن می تواند زبر شود تا از سر خوردن جلوگیری نماید. در ضمن مقاومـت لازم را برای فضاهایی که نیـاز به مقاومت سایشـی و خمشی بالا دارند تامیـن می نماید. چنانچه از تراورتن های دو سانتی یا چهار سانتی و یا با ضخامت های بالاتر استفاده نماییم، این سنگ تحمل بار خوبی دارد.

.

امروزه استـفاده از این سنگ در فضـاهای خارجی هم بسیـار رایج و به جاست. این سنگ به صورت رنگ های متنوع و خاصیت تیشه خوری در سطح می تواند کمک حال طراحان در فضاهای باز باشد. همین طور تراورتن می تواند به صورت کیوبیک هم استفاده شود، همانند آنچه در بخش گرانیت ذکر شد، استـفاده از تراورتن به عنـوان جدول هم کاملا فنی، مقرون به صرفه و راهگشاست. به خصوص در بخش هایی مثل جنوب ایران که کمتر در معرض آب های کثیف قرار دارد.

.

یکی از مستعد ترین سنگ ها در زمینه تعمیر و نگه داری سنگ، سنگ تراورتن است. چنانچه این سنگ در نما کثیف شده باشد، می توان آن را با انواع روغن ها براق کرد. حتی می توان آن را شستشو داد، یا سند بلاست کرد و یا حتی نقش هایی در محل به آن اضافه نمود.

.

تراورتن در نمای داخلی:

.

هرچه می گذرد بر میزان استفاده از تراورتن در فضاهای داخلی افزوده می شود. رنگ های گرم و متنوع، طیف رنگی بسیار زیاد، انواع فرآوری، طیف قیمتی بسیار متنوع و انواع کارهای ابزاری جدید و ماشینی که روی این سنگ انجام می شود را می توان از عوامل اصلی این اقبال عمومی به استفاده از تراورتن در فضاهای داخلی دانست.

شاید اگر کمی در زمان به عقب برگردیم، به یاد بیاوریم که زمانی بود که چنانچه شما تراورتن را برای فضـاهای داخـلی مانـند راه پله پیشـنهاد می دادید با امتـناع کارفرمایان مواجـه می شدید، چرا که سوراخ های تراورتن را برای آن فضاها متناسب نمی دیدند ولی در حال حاضر همین تخلخل و داشتن سوراخ هم برای بعضی از سنگ ها به صورت حسن درآمده چرا که "مد" به سمت طبیعی (natural) جلوه دادن محیط های داخلی پیش می رود.

.

سنـگ تراورتن در خاصـیتی با سنگ مرمر، مشتـرک است. امروزه استفاده از طرح های بوک مچ (book match) در کف لابی، بدنه و قسمت های مهم ساختمان توسط مرمر و تراورتن بسیار رایج است و صد البته زیبا و چشم نواز، نقش های روی سنگ های تراورتن چنانچه موقع برش به صورت سرهم حفظ شوند و بعد از ساب و فرآوری در جهت مشخص کنار هم قرار گیرد می تواند طرح های بسیار زیبا و متنوعی را که هر کدام همانند یک نقاشی بسیار هنرمندانه است به نمایش بگذارد.

.

بوک مچ می تواند دوتایی، چهار تایی و یا بیشتر باشد و همین طور می تواند به صورت توالی دو یا چند سنگ و در مجموع یک طرح واحد باشد. امروزه استفاده از این خاصیت تراورتن و مرمر روز به روز در حال افزایش است و بعضا سنگ هایی هستند که به تنهایی زیبا نیستند و چه بسا نامنظم و شلوغ دیده می شوند ولی با این روش می توانند به بهترین تابلوی سنگی دیده شوند. . سنگ تراورتن بوک مچ

.

از لحاظ معماری تراورتن و نقش هایش همخوانی بسیار نزدیکی با مواد موجود در طبیعت اطراف خود دارد. گل و سبزه، خاک آجر، رنگ و فلز از عناصری است که می تواند به خوبی توسط طراحان ساختمانی در کنار تراورتن به کار گرفته شود.

امروزه استفاده از کارهای ابزاری ( دستی و ماشینی ) روی سنگ تراورتن در حال توسعه است و از آن استفاده بسیار زیادی می شود. استفاده هایی که در بخش ماشین آلات ابزار بیشتر به آن خواهیم پرداخت. یک نمونه از این کارهای ماشینی طرح هایی است که محصول ماشین پروفیل است و واقعا تنوع بسیار زیادی دارد و می تواند پاسخگوی هر سلیقه ای باشد.

سنگ تراورتن

منبع: سنگ ملل

اخبار عمرانی

اخبار نظام مهندسی